تحلیل عدالت فضایی از منظر دسترسی مکانی به مدارس در شهر قزوین با استفاده از روشهای مبتنی بر گرانش

یکی از معضلات امروز‌ جامعه دسترسی نابرابر به امکانات و تسهیلات گوناگون است که باعث نارضایتی شهروندان و عدم برقراری عدالت اجتماعی و عدالت فضایی می شود. با کمک سیستم اطلاعات مکانی می توان میزان دسترسی را به روشهای مختلف محاسبه و در نتیجه جهت بهبود آنها اقدام نمود و این تحقیق با همین هدف انجام پذیرفته است. در این پژوهش محاسبه دسترسی مکانی به مدارس در سطح شهر قزوین مد نظر می باشد. در این راستا جمعیت شهری در سطح بلوک های شهری در نظر گرفته شده اند و با استفاده از شبکه خیابانهای شهری، دسترسی آنها به مدارس تجزیه و تحلیل می گردد. بدین منظور از روش های مبتنی بر جاذبه که از کارامدترین روشها در این زمینه می باشند و به صورت مشخص روشهای حوزه پوشش شناور دو مرحله ای بهبود یافته و حوزه پوشش شناور سه مرحله ای، بهره گرفته شده است. با در دست داشتن جمعیت بلوکها و ظرفیت مدارس، میزان دسترسی بلوک های جمعیتی به مدارس از هر دو روش به دست آمد. نتایج نشان می دهد که تفاوت میزان دسترسی به مدارس در سطح بلوک های شهری و حتی محلات شهری به چشم می خورد و وضعیت به گونه ای است که در مناطق مرکزی دسترسی بهتری وجود دارد ولی هرچه به سمت حاشیه های شهر برویم، میزان دسترسی کمتر می شود تا جایی که در قسمت های شمالی شهر که بخش جدیدتر آن است، کمترین میزان دسترسی به ثبت رسیده است. این نتایج حاکی از عدم توازن در ایجاد امکانات آموزشی متناسب با رشد فیزیکی شهر می باشد.

analysis of spatial justice in the case of spatial access to schools in qazvin city using gravity-based methods

one of the society s current challenges that arise social and spatial injustice and then displeasure of residents, is unequal access to services and facilities. by exploiting gis the analysis of access is quantitatively possible and the required measures to help the subject are more applicable. it is the main goal of this research. here the access to schools is quantitatively studied in the qazvin. it starts from analyzing the population of urban blocks and follows by incorporating the data of transportation network. the approaches related to the concept of gravity that are proven efficient in this realm are considered. here the focus has been on enhanced 2-step floating catchment area (e2sfca) and 3-step floating catchment area (3sfca). by knowing the distribution of population and standard capacity of schools the research is proceeded. the results show remarkable dissimilarity between level of access over blocks and region in qazvin. the pattern of access is such that there is a proper and satisfactory condition around the core of qazvin. the more far away the city center the less access to schools. the pattern also clarified that the northern part of the city, where it is shaped in the the recent development plans, suffered the least level of access to schools. it is indeed clarifying the contrast between the spatial developments in this city and distribution of services , especially the education justice.