پیش‌بینی روان رنجورخویی فرزندان بر اساس سبک‌های فرزندپروری والدین

زمینه و هدف: رشد و شکل گیری شخصیت، تحت تاثیر عوامل متعدد ژنتیکی و محیطی است. نحوه رفتار، ریشه در شخصیت دارد بنابراین تعامل والد- فرزند تحت تاثیر شخصیت طرفین قرار می گیرد. سبک فرزندپروری والدین یکی از مهمترین عواملی است که منجر به رشد سالم در کودکان و نوجوانان می‌شود. به عبارتی، رفتار والدین نقش بسزایی در سلامت روان و رفاه کودک دارد و سلامت و توانایی سازگاری عمومی نوجوانان نیز در پیشرفت آن‌ها عاملی مهم است که با مداخلات پیشگیرانه و برنامه‌های ارتقای سلامت بهبود می‌یابد. هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی روان رنجورخویی فرزندان بر اساس سبک‌های فرزندپروری والدین بود. روش پژوهش: روش این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان مدارس شاهرود و والدین آن‌ها بود که تعداد 250 نفر از دانش‌آموزان مقاطع مختلف مشغول به تحصیل در مدارس شاهرود و والدین شان به‌عنوان گروه نمونه بااستفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه سبک‌فرزندپروری بامریند (bps) و پرسشنامه شخصیت نئو بین آن‌ها توزیع گردید. داده‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان تحلیل شد.یافته ها: تحلیل داده‌ها نشان داد که سبک‌های فرزندپروری والدین با روان رنجورخویی فرزندان همبستگی معنادار داشتند (01/0 p≤) و به طور مشترک 39 درصد از واریانس، متغیر روان رنجورخویی فرزندان را تبیین کردند. همچنین سبک فرزندپروری مستبد در والدین قوی‌ترین پیش‌بین روان رنجورخویی در فرزندان با مقدار پیش‌بینی کنندگی 41/0 بود. علاوه براین، سبک فرزندپروری مقتدر در والدین به صورت منفی 35 درصد از تغییرات روان رنجورخویی در فرزندان را تبیین ‌کرد و سبک فرزندپروری سهل‌گیر توان پیش‌بینی روان رنجورخویی در فرزندان را نداشت. نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر، به نظر می رسد یکی از عوامل مرتبط با روان رنجورخویی فرزندان، سبک های فرزندپروری والدین باشد. براین اساس، روابط مبتنی بر کنترل و محدودیت شدید زمینه بروز روان رنجورخویی در فرزندان را افزایش می دهد. همچنین، روابطی که مبتنی بر حمایت و احترام متقابل همراه با اقتدار و کنترل متعادل است، عاملی قدرتمند جهت حفاظت فرزندان از تجربه مشکلات هیجانی از جمله روان رنجورخویی است. نتایج چنین مطالعاتی روان شناسان را در امر آموزش و والدین را در امر رفتار صحیح جهت تربیت بهتر فرزندان برای شکل گیری شخصیت بهینه در آنها کمک شایانی خواهد نمود. لذا طراحی کارگاه‌های آموزشی درمورد سبک‌های فرزندپروری و اثرات هریک از آن‌ها بر فرزندان ضروری است تا از این طریق بتوان با تغییر نگرش والدین و بهبود روابط اعضای خانواده روان رنجورخویی در فرزندان را کاهش داد.