راهبردهای مقابله با آسیب های ناشی از فضای مجازی در فرایند فرزندپروری

زمینه و هدف: امروزه گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کلیه ارکان زندگی نمایان است. تجربیات مجازی نیز به ویژه در میان کودکان و نوجوانان در حال افزایش است. استفاده از فضای مجازی در عین حال که پیامدهای مثبتی همانند صرفه-جویی در زمان و هزینه را به ارمغان می آورد، آسیب هایی را نیز می تواند به همراه داشته باشد. پژوهش های اخیر نشان داده است استفاده نادرست از فضای مجازی می تواند زمینه ساز مسائل عمده ای همچون مشکلات جسمانی، اجتماعی، فرهنگی و عاطفی و روانی همانند استرس، اضطراب و افسردگی باشد. بنابراین اتخاذ رویکرد مناسب از سوی والدین در فرایند فرزندپروری امری ضروری و غیر قابل اغماض است. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردهای مقابله با آسیب-های ناشی از فضای مجازی در فرایند فرزندپروری انجام شد.روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش مروری و از طریق جستجو در پایگاه های اطلاعاتی گوگل اسکالر(google scholar)، پرتال جامع علوم انسانی و جهاد دانشگاهی(sid) با کلید واژه های فرزندپروری، راهبردهای مقابله ای و فضای مجازی صورت گرفت. در ابتدا با محدود کردن جستجو، مطالعات غیر مرتبط و تکراری حذف و مقالات پس از بررسی عناوین، چکیده‌ها و متون کامل غربالگری شدند. در نهایت مقالات مناسب به پژوهش وارد و مورد استفاده قرار گرفتند.یافته ها: غالب روان شناسان سبک های فرزندپروری را در چهار طبقه شامل: سهل گیرانه، مستبدانه، بی اعتنا و مقتدرانه دسته بندی می کنند. والدین در سبک مقتدرانه، صبور، صمیمی، پذیرا و دلسوز هستند و از طریق ارتباط راه حل محور با فرزندان ارتباط می گیرند و بر همین اساس بر استفاده آنان از فضای مجازی نظارت مناسب دارند. نتایج پژوهش ها نشان داده است این دسته از والدین از طریق تعریف قوانین اصولی، اتخاذ نگرش مثبت به فضای مجازی، ترغیب حضور هدفمند فرزندان خود در فضای مجازی، تقویت سواد رسانه ای، ارتقای مهارت های اجتماعی و ارتباطی و در نهایت انتقال اطلاعات صحیح و مناسب به فرزندان موجب کاهش آسیب های ناشی از فضای مجازی می شوند.نتیجه گیری: در سالیان اخیر، گسترش و نفوذ روز افزون فناوری های ارتباطی مجازی در جوامع، به ویژه در میان کودکان و نوجوانان، اهمیت بررسی آسیب ها و چالش های آن و راهبردهای مقابله ای مناسب را دو چندان نموده است. بنابراین لازم است والدینی که فرزندپروری سالم را در پیش گرفته اند آگاهی خود را درباره فضای مجازی افزایش داده و مهارت های مرتبط را بیاموزند و در فرایند فرزندپروری مورد استفاده قرار دهند.