اثربخشی بسته توانمندسازی والدگری بهینه بر رابطه والد – کودک و کیفیت زندگی مادران کودکان با مشکلات رفتاری برون‌نمود

زمینه و هدف: مشکلات رفتاری برون‌نمود مجموعه‌ای از رفتارهای چالش‌انگیز مانند نافرمانی، پرخاشگری و منفی‌گرایی است که می‌تواند پیامدهای نامطلوبی بر بهداشت روانی کودک و اعضای خانواده به ویژه مادران داشته باشد. در واقع‌، رفتارهای چالش‌انگیر در کودکان می‌تواند به کیفیت زندگی و رابطه والد- کودک تاثیر منفی بگذارد. بیشتر مداخلات در حوزه کودکان با مشکلات رفتاری معمولا بر بهبود مهارت‌های والدگری تاکید دارند. بسته توانمندسازی والدگری بهینه یکی از روش‌های والدگری است که تمرکز اصلی‌اش، حمایت از خودمختاری و توجه به احساسات کودک می‌باشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثربخشی بسته توانمندسازی والدگری بهینه بر رابطه والد – کودک و کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به مشکلات رفتاری برون‌نمود بود.روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع طرح‌های تک آزمودنی a-b با پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش کلیه مادران مراجعه کننده به مرکز روانشناختی فرحبخش در شهر تهران بود که از این جامعه، سه مادر با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و طی 8 جلسه بسته توانمندسازی والدگری بهینه (opep) را دریافت کردند. برای جمع آوری داده‌ها از پرسشنامه ارزیابی رابطه والد- کودک (mcre) و مقیاس کیفیت زندگی (qof) در مراحل خط‌پایه، درمان و پیگیری استفاده شد. از روش تحلیل دیداری (جدول و نمودار) برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که بسته توانمندسازی والدگری بهینه بر رابطه والد – کودک و کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به مشکلات رفتاری برون‌نمود تاثیر دارد. بررسی شاخص‌های داده‌های همپوش (pod) و ناهمپوش (pnd) نشان داده که 75 درصد داده‌ها در مرحله مداخله بالاتر از داده‌های خط‌پایه است که حاکی از اثرگذاری مداخله می‌باشد. همچنین بررسی شاخص‌های اینگرام نشان داد که تاثیر مداخله در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است. نتیجه‌گیری: بنابراین، براساس یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که بسته توانمندسازی والدگری بهینه می‌تواند به عنوان یک راهبرد و بسته کارآمد برای کمک به مادران کودکان با مشکلات درون‌نمود در محیطهای آموزشی و بالینی استفاده شود. در مورد تبیین یافته‌های به دست آمده می‌توان اظهار داشت که بسته توانمندسازی والدگری بهینه تاکید بر مهارت‌هایی دارد که هم حمایت‌گر و پاسخگو بوده و هم از خودمختاری کودک حمایت می‌کند. به نظر می‌رسد عدم حمایت و استفاده از روش‌های غیرقابل انعطاف در آموزش فرزندان می‌تواند به مشکلات رفتاری کودکان دامن بزند. بنابراین زمانی که مشکلات رفتاری کودکان بهبود پیدا می‌کند، رابطه والد-کودک نیز دستخوش تغییر مثبت شده و می‌تواند زمینه‌ساز بهبود کیفیت زندگی مادران شود.