بررسی تطبیقی تاثیر اخلاق کارآفرینان بر تعالی سازمان از دیدگاه حضرت علی(ع)

اخلاق مقوله ای است با مفاهیم گسترده ای که هر جامعه ای بر اساس عقاید و ارزش های خود از این مقوله تعریفی ارائه نموده و چارچوبی را برای آن تعیین نموده که آحاد آن جامعه حرکت در آن چارچوب را برای خود ارزش دانسته و در کل، پیشرفت، توسعه، امنیت خود را در گرو عمل به قواعد چارچوب مربوطه می یابند. قواعد و اصول پذیرفته شده در هر جامعه ای گرچه دارای تنوع و تکثر است اما برخی اصول و قواعد در هر جامعه و برای هر ملتی به عنوان ارزش عمومی مورد پذیرش قرار گرفته است. آنچه در رابطه با اخلاق مدیران و کارآفرینان از دیدگاه حضرت علی (ع) در نهج البلاغه مورد بررسی قرار می گیرد در نهایت در اصول و قواعدی خلاصه می شود که نه تنها در اکثر جوامع بشری مورد قبول فطرت بشری است بلکه از منظر روانشناختی و اجتماعی نیز قابل توجه و بررسی است. امیرالمومنین علی(ع) شرایط و خلقیاتی را برای مدیران، کارگزاران و مسئولان اعلام نموده که در صورت توجه به این فاکتورها به جرات می توان مدعی شد که اگر کسانی با شرایط یاد شده منطبق باشند در هیچ جامعه ای سوء مدیریت، نارضایتی، خشونت، تبعیض، بی عدالتی، ناامنی و در نهایت ستم وجود نخواهد داشت و به تعبیر زیباتر جامعه به مدینه فاضله که در آرمان هر جامعه و در فطرت هر انسانی نهفته است نزدیک تر خواهد شد. در موضوع بحث کنونی و عنوان این پژوهش، تعدادی از خطبه های حضرت علی(ع) در نهج البلاغه با تکیه بر توصیه-های اخلاقی و توجه خاص حضرت به پاره ای از اخلاقیات مورد بررسی قرار گرفته و سپس نظرات علمی صاحب نظران در مورد نقش ویژگی های اخلاقی مورد نظر در موفقیت کارآفرینان در سازمان و در حوزه کسب و کار با توصیه های مندرج در خطبه های نهج البلاغه به صورت تطبیقی بررسی و نتیجه ی به دست آمده در نتیجه گیری همان مبحث مورد استفاده قرار گرفته است. موضوع جامعیت و شمول گستره ی تاثیر برخی از ویژگی های اخلاقی بر عموم جامعه مطلبی غیر قابل انکار است اما از آنجا که موضوع کارآفرینی و صنعت در دنیای امروزی دارای جایگاه اساسی و کلیدی در زندگی آحاد جامعه است و شاید با قاطعیت می توان ادعا کرد که امروزه هیچ جامعه و اجتماعی به صورت جدا و منفک از حوزه کسب و کار و صنعت نمی تواند باشد و همه به نوعی دارای ارتباط با این حوزه هستند لذا بررسی عناوین اخلاقی یاد شده در حوزه صنعت و کارآفرینی به منزله توجه به نقش این مقوله در زندگی تک تک افراد جامعه است به همین منظور در این پژوهش تلاش شده تا نقش توصیه های اخلاقی در خطبه های نهج البلاغه در حوزه کسب و کار و صنعت بیشتر مشخص گردد و از لحاظ ذهنی با فرض قرار دادن کارآفرینان به عنوان مخاطب این توصیه ها مشخص می گردد که اگر جامعه کارآفرینان که فعالان حوزه صنعت و کسب و کار محسوب می شود به سجایای اخلاقی مندرج در خطبه های حضرت امیرالمومنین علی(ع) آراسته باشند و به این توصیه ها عمل نمایند جامعه شاهد تحول، توسعه و پیشرفت وصف ناپذیری خواهد شد که علاوه بر موفقیت افراد و اشخاص کارآفرین، موجب ایجاد فضایی مملو از امنیت و آسایش و اطمینان در جامعه نیز خواهد بود. سازمان های اقتصادی نیز از این مبحث جدا نبوده و به عنوان اشخاص حقوقی که توسط اشخاص حقیقی اداره می شوند در صورتی که در اساسنامه خود توصیه های ارزشمند حضرت علی(ع) در خطبه های نهج البلاغه را بکار گیرند و اصول اخلاقی برآمده از این توصیه ها را در اساسنامه ی سازمان خود درج نموده و در عمل اعضای سازمان را در عمل کردن به مفاد آن اساسنامه ملزم نمایند بدون تردید از مزایای ارزشمند این توصیه ها بی نصیب نخواهند ماند همچنانکه هم اکنون سازمان های زیادی وجود دارد که با محور قرار دادن عقلانیت و توجه به ارزش های اخلاقی در جوامع جایگاه برتری کسب نموده اند. امروز شاهد موفقیت بسیاری از موسسات و شرکت های تولیدی و .. هستیم که با مطالعه ی روند مدیریتی و پیشنیه ی کاری آنان در می یابیم که در پس موفقیت و پیشرفت آن شرکت ها و موسسات رویه حاکمیتی و مدیریتی شایسته-ای است که ارزش های حاکم بر سیاست ها متخذه را بر مبنای اصول اخلاقی منطبق با توصیه های حضرت علی(ع) قرارداده اند. این به معنای جهان شمولی و عمومیت توصیه های نهج البلاغه است که اساس این توصیه ها منطبق با فطرت بشری است که برای تمام انسان ها با هر ملیت و آیینی قابل احترام و قابل توجه است.