نظم و انضباط کاری از منظر نهج البلاغه

در دنیای معاصر، با توجه به مشغله‌های متعدد مردم، نظم و انضباط در امور زندگی موجب بهره‌وری بیشتر در کارها، پیشرفت فردی و اصلاح جامعه می‌شود. انضباط مراقبتی است که آدمی بر روند کارها و اقدامات و حتی افعال نفسانی خود دارد. آموزه‌های اعتقادی اسلام این مراقبت را لازم و ضروری دانسته‌ است و خداوند هم نظام آفرینش را بر اساس نظم و حساب دقیق، آفریده است؛ همچنین امام علی (ع) در نهج البلاغه نظم و انضباط کاری را به عنوان یک اصل حیاتی در رسیدن به موفقیت، پیشرفت و تحقق اهداف شخصی و حرفه‌ای تلقی می‌کنند و ایشان در واپسین روزهای زندگی شریفشان در توصیه به نظم، آن را از ارزش‌های برتر اسلامی معرفی نموده و هم ردیف با تقوای الهی قرار داده‌اند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی ابتدا ضمن دسته‌بندی روایاتی از نهج البلاغه، به عوامل دخیل در نظم و انضباط کاری پرداخته است و در ادامه عوامل بی‌نظمی از نظر امیر المومنین (ع) بیان شده است تا سریعتر به آن نظم مورد نظر، دست یابیم. از جمله‌ی این عوامل می‌توان به عوامل زیستی، روانی، عاطفی، اجتماعی، تربیتی و فرهنگی اشاره کرد. در پایان نیز با نگاهی تطبیقی نظم و انضباط در آیات قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.