تکلیف حاکمان و زمامداران در برخورد با نقش آفرینان اقتصادی در راستای بستر سازی جهت رشد و شکوفایی اقتصادی و تعالی جامعه در نهج البلاغه

اگر جامعه بر پایه تکلیف محوری شکل بگیرد و افراد جامعه در پی انجام وظیفه و تکلیف خود باشند، مدینه ا ی فاضله جامعه ای متعالی بنا خواهد شد. نهج البلاغه، دون کلام خالق و فوق کلام مخلوق است. سیره، رفتار و گفتار حضرت در نهج البلاغه به عنوان حاکم اسلامی در برابر نقش آفرینان اقتصادی، الگوی تمامی حاکمان و زمامداران در راستای رشد و شکوفایی اقتصادی می باشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای در صدد است تا به این سوال پاسخ دهد که تکلیف حاکمان و زمامداران در برخورد با نقش آفرینان اقتصادی در راستای بستر سازی جهت رشد و شکوفایی اقتصادی و تعالی جامعه در نهج البلاغه چه می باشد؟ مراد از تکلیف در این پژوهش، چیزی است که بر حق مترتّب و در قبال آن ادا می شود و مراد از نقش آفرینان اقتصادی، هر فردی است که به نحوی در مسیر اقتصاد جامعه نقش مثبت یا منفی داشته باشد. مهمترین نقش آفرینان اقتصادی جامعه در نهج البلاغه عبارتند از: مسوولین و کارگزاران، خواص و خویشاوندان امتیازطلب ، مفسدان اقتصادی، تجّار و صنعتگران، رشوه دهندگان، متموّلان، بدهکاران به بیت المال. برخی از تکالیف حاکمان و زمامداران در برابر مسوولین و کارگزاران، پرداخت حقوق مکفی، نظارت همه جانبه با داشتن ماموران اطلاعاتی، تعزیر و مجازات مادی و معنوی، رعایت ادبیات حاکمیتی، مسئولیت مشترک و شایسته سالاری؛ در برابر خواص و خویشاوندان امتیازطلب، مقابله با ویژه خواری و رانت خواری آنان؛ در برابر مفسدان اقتصادی باز پس گرفتن اموال از مال خواران و اختلاس گران، زمین خواران، تهدید شدید و حسابرسی؛ در برابر تجار و صنعتگران، رسیدگی و ساماندهی امورشان، نهی از احتکار؛ در برابر رشوه دهندگان قاطعیت در مقابله با ارتشاء؛ در برابر متمولان توصیه به شیوه های صحیح مصرف اموال و آخرت گرایی؛ در برابر بدهکاران به بیت المال، مهلت دادن به آنان جهت ادای دینشان می باشد.