نقش اخلاق مداری در تحقق عدالت اقتصادی از دیدگاه امام علی(ع) با تاکید بر نهج البلاغه

موضوع این مقاله نقش اخلاق مداری در تحقق عدالت اقتصادی است. یافته‌های این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. عدالتی که در سیره امیرالمومنین علی علیه السلام مشاهده می‌شود، عدالتی اخلاقی است بدین‌معنا که عدالت‌گرایی آن حضرت از جنس اخلاق‌گرایی است، آن حضرت در قامت شخصیتی برجسته در قدرت و حکومت اسلامی پس‌از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه واله می‌کوشد با تاکید بر تقدم اخلاق بر هر مقوله‌ای، نشان دهد که آموزه‌های اخلاق مدارانه در حکومت و غیر آن تفاوتی ندارد، بدان گونه که عدالت اقتصادی، مراعات حقوق اقتصادی افراد در حوزه رفتارها و روابط اقتصادی است، پس نباید فراموش کرد که مسائل اقتصادی با اصول اخلاقی آمیخته است و اقتصاد منهای اخلاق ممنوع است. تحقق عدالت اقتصادی، نیازمند بسترها و زمینه‌های مناسب می‌باشد و نیز با موانعی نیز مواجه می‌گردد و همین‌طور از منظر حضرت در نهج‌البلاغه، تحقق عدالت اقتصادی جز با همکاری مردم و ارکان حاکمیت امکان‌پذیر نیست. هدف این مقاله تبیین فضایل اخلاقی مثل صراحت و صداقت، گشاده‌رویی و امانت‌داری به‌عنوان بستری برای تحقق عدالت اقتصادی و پرداختن به رذایل اخلاقی همچون رشوه، غش، اختلاس و ربا به عنوان موانع تحقق آن است. از عدالت اقتصادی، به معنای اصلاح جوامع بشری یاد می شود و برای اینکه جامعه ای آرامش و آسایش را درک کند و به خوشبختی برسد، باید اجرای عدالت اقتصادی و اصلاح اقتصاد، را به عنوان نخستین گام جستجو کند.