بررسی و شناسایی استقرارهای پارینه سنگی شهرستان جیرفت، کرمان

نواحی جنوبی ایران به‌عنوان یکی از کریدورهای اصلی در پراکنش‌های انسانی دوران پلیئستوسن در مدل‌های خروج از آفریقا در نظر گرفته ‌شده است vahdati nasab et al 2013; shoaee et al 2021; groucutt et al 2021)). با ملاحظه این واقعیت که خلیج‌فارس تغییرات مکرری در ابعاد، تراز و سطوح آبی در طول دوران پلیئستوسن داشته است (rose 2010; zadeh and shafeii 2021)، ناحیه‌ای که امروزه تنگه‌ی هرمز نام دارد می‌تواند یک گذرگاه جهت پراکنش از شبه‌جزیره عربستان به این ناحیه از فلات ایران به شمار رود. موقعیت جغرافیایی و راهبردی نواحی جنوبی فلات ایران به همراه نتایج بررسی‌ها و کاوش‌های سابق در نواحی جنوبی و شمالی خلیج‌فارس، نشانگر اهمیت این ناحیه به‌عنوان مسیر پراکنش گروه‌های انسانی است (bretzke et al 2014; 2018; dashtizadeh 2009; vita-finzi and copeland 1980). با وجود این، مطالعات پارینه‌سنگی در این نواحی از ایران بسیار ناچیز است و تاکنون بررسی‌های گسترده به شکلی تخصصی انجام ‌نشده است. در این راستا، یک بررسی و شناسایی پارینه‌سنگی در شهرستان جیرفت که دربرگیرنده‌ی نواحی‌ای از حوضه‌ی هلیل رود در شمال خلیج‌فارس است انجام شد. بررسی پارینه‌سنگی شهرستان جیرفت در تابستان سال 1400 شمسی با مجوز شماره‌ی 40010892 مورخه 26/2/1400 پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی از تاریخ 30/2/1400 آغاز و تا تاریخ 12/4/1400 به مدت 60 روز انجام شد. در عمده‌ی بررسی‌های باستان‌شناسی که قبلاً در حوضه‌ی هلیل رود انجام ‌شده بود به سبب متمرکز شدن فعالیت‌های میدانی به نواحی مرکزی، انجام نشدن بررسی‌های تخصصی پارینه‌سنگی و همچنین تاکید ویژه روی مدارک دوران پیش‌ازتاریخ به این‌سو، شواهدی مرتبط با دوران پارینه‌سنگی گزارش نشده است (آبیان 1383؛ سلیمانی و فلزنر 1393 و 1397) با این ‌وجود تا پیش از بررسی حاضر، بررسی‌های محدود انجام‌شده در نواحی هم‌جوار، نشانگر پتانسیل‌ وجود محوطه‌های پارینه‌سنگی در این ناحیه است (khodabakhshi parizi et al 2014; torkamandi and khodabakhshi parizi 2018).