نخستین فصل کاوش باستان شناختی در تپه گوهره ی بیستون، کرمانشاه

بخش بیستون یا بگستانه باستان واقع در شهرستان هرسین، یکی از مناطق مهم در باستان‌شناسی ایران است که از نظر تاریخی فرهنگی اهمیت ویژه‌ای دارد. بسیاری از منابع تاریخی جغرافیایی از دوران باستان تا دوران اسلامی به نام بیستون اشاره کرده‌اند. موقعیت ویژه‌ی جغرافیایی سیاسی و احتمالاً معنوی این منطقه را می‌توان از جمله عوامل موثر بر شکل‌گیری چشم‌انداز فرهنگی تاریخی آن دانست. در بخش بیستون یک محوطه‌ی مهم به نام تپه گوهره، مربوط به دوران سلوکی و اشکانی وجود دارد که شواهد و بررسی‌های اولیه از جمله آثار فرهنگی سطحی و موقعیت جغرافیایی محوطه نسبت به بیستون، نشان از میزان اهمیت آن داشت. این محوطه برای نخستین‌بار در سال 1381 توسط مترجم و محمدی فر بررسی و شناسایی گردید و از آن به‌عنوان یک استقرار از دوره‌ی اشکانی و ساسانی نام‌برده شد (مترجم و محمدی فر 1381). در بررسی که نگارنده در سال 1393 از این محوطه انجام داد تپه گوهره به‌عنوان یک محوطه‌ی مهم از دوره‌ی سلوکی و اشکانی معرفی گردید (چهری 1393). به‌غیراز دو پژوهش مذکور هیچ‌گونه پژوهش دیگری در مورد تپه گوهره انجام نشده است. اولین گام در ضرورت انجام این پژوهش، جلوگیری از تخریب بیشتر در محوطه‌ی تپه گوهره توسط فعالیت‌های باغداری و کشاورزی اهالی روستای گوهره و نیز تعرض احتمالی پتروشیمی بیستون که در جوار محوطه قرار دارد بود. در مرحله بعدی تلاش برای روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه‌ی بگستانه در دوران سلوکی و اشکانی و مشخص‌کردن هویت بقایای بنای مدفون در تپه گوهره و وضعیت معماری آن، روشن نمودن وضعیت گاه‌نگاری سفال دوران سلوکی و اشکانی در زاگرس مرکزی و نیز بررسی و تحلیل وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تپه گوهره و منطقه‌ی بگستانه در دوران سلوکی و اشکانی و بررسی ارتباطات موجود با دیگر مراکز فرهنگی هم‌زمان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای اشاره نمود. در همین راستا مجوز کاوش باستان‌شناسی در این محوطه از پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی و اداره‌ی میراث‌ فرهنگی استان صادر شد و عملیات میدانی در تپه گوهره در تاریخ 26/7/1400 آغاز و در تاریخ 10/9/1400 به پایان رسید.