اثر محافظتی تیموکینون در برابر سمیت تولید مثلی ناشی از 5-فلوراوراسیل در موش های صحرایی نر نژاد ویستار

مقدمه و هدف: این مطالعه اثرات محافظتی تیموکینون (tq) در برابر سمیت تولید مثلی ناشی از 5-فلوئورواوراسیل (5-fu) در موش‌های صحرایی نر نژاد ویستار را بررسی کرد. 5-fu یک داروی شیمی درمانی است که برای درمان سرطان‏های مختلف استفاده می‏شود اما عوارض جانبی جدی مانند ناباروری ایجاد می‏کند. tq جزء فعال زیستی اصلی سیاهدانه است و دارای خواص آنتی‏اکسیدانی، ضد التهابی و ضد سرطانی است.روش کار: 25 موش صحرایی نر نژاد ویستار به 5 گروه کنترل، 5-fu ،5-fu به همراه 5/2 میلی گرم بر کیلوگرم tq، 5-fu به همراه 5 میلی گرم بر کیلوگرم tq، tq به تنهایی تقسیم شدند. 5-fu (50 میلی گرم بر کیلوگرم) و tq به ترتیب به صورت هفتگی و روزانه به مدت 6 هفته به صورت داخل صفاقی تجویز شد. نمونه‌های بیضه و پروستات برای نشانگرهای استرس اکسیداتیو (mda، mpo، gpx، کاتالاز) آنالیز شدند. نمونه‏های خون برای تستوسترون، ast، ldh آنالیز شدند. تجزیه و تحلیل بافت شناسی بیضه‏ها و پروستات با استفاده از رنگ آمیزی h&e برای ارزیابی تغییرات ساختاری انجام شد. قطر لوله اسپرم ساز، ضخامت اپیتلیال و تعداد اسپرم اندازه گیری شد. در شرایط آزمایشگاهی، سلول های سرتولی (رده سلولی tm4) با 5-fu (0-400 میکرومولار) و tq (0-20 میکرومولار) به تنهایی و در ترکیب تیمار شدند. سنجش mtt زنده ماندن سلول را ارزیابی کرد.یافته ها: نتایج نشان داد که 5-fu باعث افزایش معنی‏داری در نشانگرهای استرس اکسیداتیو مانند mda و mpo (0001/0>p) و کاهش آنزیم های آنتی اکسیدانی gpx و کاتالاز (001/0>p) در بافت بیضه و پروستات نسبت به گروه شاهد شد. 5-fu همچنین باعث افزایش ast، ldh سرم (0001/0>p) و کاهش تستوسترون (0002/0=p) شد. تجزیه و تحلیل بافت شناسی نشان داد که 5-fu باعث آسیب شدید به بیضه ها و پروستات می‏شود. تعداد سلول های اسپرم با 5-fu کاهش یافت (0001/0>p). مکمل tq همزمان با 5-fu به طور قابل توجهی این اثرات ناشی از 5-fu را به صورت وابسته به دوز کاهش داد (05/0>p)، و پارامترهای اکسیداتیو، بافت شناسی و اسپرم را به سطوح کنترل طبیعی نزدیک‏تر کرد.نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که tq اثر محافظتی قوی در برابر سمیت تولید مثلی ناشی از 5-fu در موش‌های صحرایی نر دارد. tq اثرات آنتی‏اکسیدانی، ضد التهابی و محافظ بافت را نشان داد و از آسیب به بیضه‏ها، پروستات، تعداد اسپرم و سطوح هورمون ناشی از شیمی درمانی 5-fu جلوگیری کرد. tq ممکن است یک مکمل موثر برای جلوگیری از ناباروری مردان و آسیب های باروری باشد که می‏تواند با درمان سرطان 5-fu رخ دهد. مطالعات انسانی بیشتر برای تایید کاربرد بالینی این یافته‏ها ضروری است.