شایع ترین نوع خطاهای دارویی و عوامل موثر بر آن ها در پرستاران: مرور سیستماتیک

مقدمه و هدف: از شایع ترین خطاهای بالینی، خطاهای دارویی هستند که میتوانند منجر به افزایش مدت بستری و حتی آسیب شدید و مرگ بیمار گردند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی شایع ترین نوع خطاهای دارویی و عوامل آن ها در پرستاران انجام شده است.روش کار: این مرور نظام‎مند با استفاده از گایدلاین prisma انجام شد. یک جست و جوی نظام مند در پایگاه‎های داده‎ی الکترونیکی بین المللی مانند pubmed، web of science، و scopus و پایگاه‌های داده ی الکترونیکی ایرانی مانند iranmedex و sid با استفاده از کلید واژه‎های ایمنی بیمار ، “پرستاران” ، “خطای دارویی و عوامل موثر در بازه‌ی زمانی 10 سال اخیر (2013-2023) صورت گرفت. با توجه به هدف مطالعه، تمامی مطالعات مقطعی تحلیلی و توصیفی وارد این مرور نظام مند شدند. برای ارزیابی کیفیت مطالعات از ابزار axis استفاده شد.یافته ها: از مجموع 748 مطالعه یافت شده، 29 مطالعه بررسی شد. تمامی مقالات از نوع توصیفی و تحلیلی بودند. 18 مطالعه، بیشترین نوع خطاهای دارویی را اشتباه در محاسبات دوز داروها و سرعت تجویز آن ها بیان کردند. در 4 مطالعه نوع داروی اشتباه، 4 مطالعه بیمار اشتباه، 3 مطالعه تجویز از راه نادرست و تجویز همزمان چند داروی خوراکی، شایع ترین انواع خطاهای دارویی بیان شد. طبق بررسی این مطالعات، عوامل ایجاد خطاهای دارویی به این صورت بود: 9 مطالعه، بار کاری سنگین و حجم کاری زیاد، 2 مطالعه کمبود تعداد پرستار، 2مطالعه کمبود اطلاعات دارویی، 2 مطالعه سابقه کاری کم پرستاران، 2مطالعه ناخوانا بودن دستورات پزشک، 1 مطالعه سن کم، 1مطالعه جنسیت پرستاران، 1 مطالعه نوع شیفت، 1 مطالعه نوع بخش، 1 مطالعه وضعیت استخدام، 1 مطالعه تشابه نام و بسته بندی داروها، 1 مطالعه زیاد بودن تعداد داروهای تجویزی، 1 مطالعه استفاده از نام اختصاری دارو، 1 مطالعه طولانی بودن مدت بستری، 1 مطالعه مهارت کم محاسبات دارویی، 1 مطالعه سر و صدای محیط و 1 مطالعه ارتباط ضعیف پرستار و پزشک.نتیجه گیری: مجموع یافته های پژوهش حاضر، نشان دهنده وجود اختلافاتی در نتایج مطالعات می باشد. با توجه به اهمیت پیشگیری از ایجاد خطاهای دارویی، پژوهش های بیشتر و وسیع تری پیشنهاد می شود. هم چنین با توجه به نتایج یافته های این مطالعه، می توان تلاش در جهت کاهش بار کاری پرستاران را به عنوان راه حل مهمی برای کاهش خطاهای دارویی به سیاست گذاران سلامت پیشنهاد کرد.