مطالعه اپیدمیولوژیک مصرف متیل‌فنیدات (ریتالین) در شمال غربی ایران (شهر ارومیه) در سال 2022

مقدمه وهدف: سوء استفاده از متیل‌فنیدات در بین جوانان یک مشکل رایج است و شیوع مصرف آن در ایران بالاست. با توجه به کمبود اطلاعات در مورد مصرف این دارو در شهر ارومیه، در این مطالعه برای اولین بار به بررسی اپیدمیولوژی آن در بین مراجعین به معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه می‏پردازیم.روش کار: داده های این مطالعه مقطعی از دی ماه سال 2021 تا خرداد ماه 2022 از بیماران ثبت شده در سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه گردآوری شد. شیوع مصرف قانونی دارو در شهر ارومیه برآورد شده و فراوانی مصرف آن به تفکیک متغیرهای دموگرافیک توصیف گردید. ارتباط مصرف دارو با سایر متغیرها با استفاده از آزمون کای-مربع و آزمون دقیق فیشر بررسی شد. برای بررسی تاثیر سن و جنسیت بر سطح مصرف دارو، مدل رگرسیون لجستیکی مرتبه‌ای استفاده شد. سطح معنادار کمتر از 05/0 به عنوان سطح معنادار آماری در نظر گرفته شد و تمام تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری stata نسخه 15 انجام شد. یافته‌ها: در مجموع 473 نفر در این فاصله زمانی برای دریافت ریتالین مراجعه کرده بودند که از این تعداد 314 نفر (3/66 درصد) مرد بودند. شیوع مصرف قانونی دارو در نیمسال تحت مطالعه 119 در صد هزار نفر بود. اکثر افراد (4/64 درصد) زیر 20 سال بودند که حدود 80 درصد آنان به علت adhd & add این دارو را مصرف کرده بودند. دانشجویان برخلاف سایر مقاطع تحصیلی بیشتر 34 ( 7/55) به هدف کنترل استرس و تمرکز مطالعه به مصرف دارو روی آورده بودند (001/0>p). نتیجه‌گیری: با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی ایران و همچنین شره ارومیه، شیوع واقعی مصرف دارو بسیار بیشتر از مقدارگزارش شده است. اپیدمیولوژی این پدیده در دو جنس و گروه‌های سنی متفاوت بوده و علت شناسی هر زیر گروه باید اختصاصی بررسی شود. برای دیدن حجم واقعی این مشکل در شهر ارومیه نیاز به مطالعات گسترده‌تری داریم.