کاربرد روش بهینه‌سازی شده ریزاستخراج برای اندازه‌گیری هم‌زمان آفلاتوکسین‌های (b1, b2, g1, g2) و اکراتوکسین a در نمونه های چای سیاه به‌وسیله کروماتوگرافی مایع با کارائی بالا

مقدمه و هدف: مایکوتوکسین‌ها متابولیت ثانویه قارچی هستند که به عنوان سموم غذایی طبیعی شناخته می‌شوند. تشخیص و ارزیابی سریع و دقیق مایکوتوکسین‌ها در محصولات غذایی پر مصرف نظیر چای جهت حفظ ایمنی و اطمینان از مصرف آن‏ها امری ضروریست. هدف از مطالعه‏ی حاضر، یک روش موثر ترکیبی پیش تیمار نمونه بر اساس تلفیق روش استخراج مخلوط حلال به کمک امواج فراصوت با ریزاستخراج مایع-مایع پراکنده به کمک قرص‏های جوشان مبتنی بر مایع یونی مغناطیسی جهت استخراج و پیش تغلیظ آفلاتوکسین‌های b1, b2, g1, g2 و اکراتوکسین a از نمونه‌های چای قبل از تعیین کمیت توسط کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا مورد مطالعه قرار گرفت. روش کار: در فرآیند استخراج مطالعه حاضر، ابتدا آنالیت‌ها به شکلی موثر در مخلوطی از حلال‌هایی که نسبت مناسب آن‏ها به کمک یک طرح تجربی مرکز سیمپلکس بهینه شده، با استفاده از بکارگیری فرآیند فراصوت استخراج ‌شدند. پس از سانتریفیوژ کردن، حلال‌های استخراج کننده جدا شده و یک قرص جوشان حاوی مایع یونی مغناطیسی به عنوان حلال استخراج کننده، جهت دستیابی به فاکتورهای غنی‌سازی و اندازه‌گیری‌های با حساسیت بالا، به آنالیت پیش تغلیظ شده اضافه ‌شد. در ادامه به کمک واکنش گاز جوشان، عامل استخراج کننده مغناطیسی در سراسر محلول پخش شده و آنالیت مورد نظر استخراج شد. بعد از رقیق‌سازی فاز ته‌نشین شده با فاز محرک مورد استفاده، این قسمت جهت ارزیابی و اندازه‌گیری به دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا با آشکارساز فلوئورسنت منتقل ‌شد. پارامترهای مختلفی که می‌توانند کارایی روش معرفی‌شده را تحت تاثیر قرار دهند، مورد ارزیابی قرار گرفتند و در نهایت، این روش پیشنهادی جهت تشخیص و اندازه‌گیری مایکوتوکسین‌ها در نمونه‌های مختلف چای فروخته شده در شهر تبریز مورد استفاده قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج رضایت‌بخشی از جمله بازیابی استخراج بالا (76%-88%) و فاکتورهای غنی‌سازی (304-352)، حد تشخیص (28/0- 15/0 نانوگرم برگرم)، حد اندازه‌گیری (92/0- 49/0 نانوگرم برگرم) و تکرارپذیری خوب (انحراف معیار نسبی برابر یا کمتر از 1/3 و 5/3% به ترتیب برای یک روز و بین روزها) به‌دست‌آمد. نتایج به دست آمده در نمونه‌های مختلف چای فروخته شده در شهر تبریز نشان داد که در 13% از نمونه‌های مورد مطالعه، کل غلظت آفلاتوکسین‌ها فراتر از حد مجاز بود.نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده و نداشتن ماتریکس بحرانی نشان می‌دهد که روش پیشنهادی می‌تواند در آنالیز مایکوتوکسین‌ها در نمونه چای استفاده شود. همچنین، قابلیت کاربرد آن در تعیین ترکیبات مورد نظر در سایر ماتریکس‌ها ارزشمند خواهد بود.