بررسی میزان ید و ناخالصی‌ نمک‌های طعام سطح عرضه ارسالی به آزمایشگاه کنترل غذا و داروی استان آذربایجان غربی در طی سال 1399 تا 1401

چکیدهمقدمه و هدف: نمک خوراکی یا کلرید سدیم ترکیبی از مواد معدنی است که انسان پیش از دوره شهرنشینی آن را شناخته و به کار برده است. با توجه به نقش‌های مهم سدیم و کلر در بدن، وجود نمک و مصرف آن در برنامه غذایی ما لازم است. هدف از این مطالعه، بررسی میزان ید و ناخالصی‌های نمک طعام‌های مورد مصرف آحاد مردم جامعه به عنوان یکی از افزودنی‌های پرمصرف عموم و نیز لزوم توجه به خصوصیات آن به ویژه بررسی ناخالصی‌های موجود در آن، از اهمیت خاصی برخوردار است. از سوی دیگر، با توجه به شیوع کمبود ید و عوارض ناشی از آن (عوارضی مانند گواتر و عقب افتادگی ذهنی کودکان ناشی از کمبود ید در دوران بارداری)، سیاست‌های پیشگیرانه مبتنی بر اضافه کردن ید به نمک خوراکی است که چندین سال است توسط وزارت بهداشت در کشور در حال اجرا می‌باشد.روش کار: در آزمایشگاه کنترل غذا و دارو با استفاده از روش‌های آزمایشگاهی مندرج در بروشورهای استاندارد ملی، با استفاده از روش تیتراسیون میزان ید و مواد جامد نامحلول در آب نمک و با استفاده از دستگاه فتومتر میزان یون‌های نمک اندازه‌گیری شده و از این روش میزان ناخالصی‌های موجود در نمک ارزیابی می‌گردد.یافته‌ها: از مجموع 135نمونه نمک‌ آنالیز شده در آزمایشگاه کنترل غذا و دارو استان آذربایجان غربی طی سال‌های 1399 تا 1401، 53 نمونه منطبق با استاندارد (39%) ولی 81 نمونه نامنطبق (61%) گزارش گردیدند که از نظر میزان ید (48% قابل قبول و 52% غیرقابل قبول، از نظر میزان ناخالصی 37% قابل قبول و 63% غیرقابل قبول) بودند.نتیجه‌گیری: آنالیز نمونه‌های نمک‌های عرضه شده در سطح استان آذربایجان‌غربی نشان داد از نظر میزان ید و ناخالصی،انحراف استاندارد بیش از حدمجاز استاندارد بود که این امر حاکی از عدم تولید مطلوب . سالم در واحدهای تولیدی و نیز گاهی نگهداری نادرست اماکن عرضه بوده که بایستی کنترل منظم و مستمر کارشناسان بهداشت محیط از سطح عرضه و کارشناسان نظارت از واحدهای تولیدی انجام گیرد.