ارزیابی تاثیر گرادیان ارتفاعی مناطق مازندران بر مورفولوژی گیاه peganum harmala l

اسفند یا اسپند با نام علمی peganum harmalaگیاهی پایا و بدون کرک از خانواده zygophyllaceaeو از تیره peganum، یک گیاه گلدار وحشی است. در این تحقیق، تنوع گیاه peganum harmalaدر ارتفاعات مختلف گدوک و چهاردانگه و خطیرکوه از استان مازندران با 9 ارتفاع،براساس صفات رویشی و ریشه و میوه کپسولی و نسبت آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بوته های مناطق مختلف از تنوع بالایی برخوردار بودند. عملکرد میوهو وزن کپسول های دانه دار با حداکثر ضریب تنوع را داشتند. نتایج همبستگی نشان داد که وزن تر رویشی با درصد ماده خشک رویشی همبستگی منفی و با وزن تر ریشه همبستگی مثبت دارد و مساحت کانوپی با درصد دانه کپسول ها همبستگی منفی در سطح احتمال 95% دارد. وزن بذرها با قطر کپسول و وزن کپسول دانه دار و تعداد بذرها با قطر کپسول و وزن بذرو همبستگی مثبت در سطح احتمال 99% دارد. تجزیه به عاملها در 5 مولفه اصلی صفات معنی دار شد که مجموعاً حدود 69/91 درصد از واریانس کل را توجیه نمود. سه مولفه اول بیشتر صفات میوه گیاه را دربرگرفت. گراف مولفه اول - دوم و اول - سوم نشان داد که گیاه p.harmalaدر ارتفاع 2100 مترگدوک مولفه های اول خصوصا طبق نتایج توصیفی، درصد بذر در کپسول ها و تعداد کپسول در هر بوته، ماکزیمم بوده؛ درحالیکه در ارتفاع 700 متر خطیرکوه وزن تر و خشک بوته و ریشه و درصد ماده خشک ماکزیمم ارزیابی شد. بنابراین در ارتفاع 2100 با کمترین میزان رویشی، تعداد و درصد دانه در کپسولها قابل توجه می باشد.

evaluation of the effect of altitude gradient in mazandaran regions on the morphology of peganum harmala l

esfand, scientifically named peganum harmala, is a perennial, hairless plant in the zygophyllaceae family and a wild flowering plant in the genus peganum. in this study, the diversity of peganum harmala plant in different heights of gaduk, chahardangeh and khatirkuh of mazandaran province with 9 heights, based on vegetative traits, roots and capsular fruits and their ratio were studied. the results showed that the plants of different regions had a high diversity. the number of capsules per plant and the weight of granular capsules had the maximum coefficient of variation. correlation results showed that vegetative fresh weight was negatively correlated with vegetative dry matter percentage and positively correlated with root fresh weight and canopy area was negatively correlated with capsule seed percentage at 95% probability level. seed weight with capsule diameter and grain weight capsule and number of seeds with capsule diameter and seed weight and positive correlation at 99% probability level. factor analysis was significant in the 5 main components of the traits, which together justified about 91.69% of the total variance. the first three components covered most of the plant fruit traits. the graph of the first-second and first-third components showed that p.harmala plant at 2100 m altitude of the first components, especially according to the descriptive results, the percentage of seeds in capsules and the number of capsules per plant was maximum; while at an altitude of 700 m, the fresh and dry weight of plants and roots and the percentage of dry matter were evaluated as maximum. therefore, at an altitude of 2100 with the lowest growth rate, the number and percentage of seeds in the capsules is significant.