مروری بر ارزیابی روانگرایی جریانی شیب‌های ماسه‌ای

یکی از خسارات زلزله پدیده روانگرایی است. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که خاک مقاومت خود را از دست می دهد و مانند یک سیال روان می شود. روانگرایی حاصل تمایل خاک ها به کاهش حجم، هنگام قرارگیری تحت تنش های برشی است. در خاک‌های سست اشباع تحت اثر برش، تمایل دانه ها به تغییر آرایش به حالتی متراکم‌تر و ایجاد کمترین فضای حفره ای منجر به بیرون راندن آب حفره ای می‌گردد. درنتیجه در شرایط زهکشی نشده، فشار آب به همراه افزایش تنش برشی تدریجاً افزایش می یابد. این پدیده انتقال تدریجی تنش از اسکلت خاک به آب حفره ای و درنتیجه، کاهش تنش موثر و مقاومت برشی خاک را در پی خواهد داشت. در صورت کاهش مقاومت برشی خاک به میزانی کمتر از تنش های برشی محرک استاتیکی، روانگرایی به همراه تغییر شکل های بزرگ روی می دهد. در این تحقیق چند مطالعه موردی بر روی گسیختگی جریانی شیبهای خاکی مورد بررسی قرار می گیرند. که لغزش جریانی در شیب خاکریز ماسه ای سُست با بالا آمدن سطح آب زیرزمینی ایجاد می شود اما با نفوذ بارندگی ایجاد نمی گردد. لغزش توده خاک که بر اثر نیروی تراوش در دامنه شیب ایجاد می شود موجب ایجاد فشار آب حفره ای اضافی در شیب شده که کاهش ناگهانی و قابل توجه مقاومت برشی را به دنبال خواهد داشت.