محدودیت های تعیین حق سرنوشت در حقوق بین الملل و حقوق ناظر بر جدایی طلبان حقوق بین الملل

جدایی به عنوان یکی از اشکال تشکیل کشور در کنار سایر اشکال مطرح میشود. پیش از هر چیز باید به تفاوت تشکیل کشور تغییر کشور و تغییر حکومت توجه داشته باشیم. تشکیل کشور متضمن دو امر است ایجاد مرزهای سرزمینی جدید یا تغییر در مرزهای سرزمینی پیشین و ظهور شخصیت حقوقی جدید منظور از تغییر کشور، صرفاً تغییر در مرزهای سرزمینی آن است که نیازی به شناسایی مجدد کشورها ندارد و تغییر حکومت نیز یا ناشی از انقلاب است یا کودتا یا اصلاح قانون اساسی که جز در صورت وجود توافقی دیگر، موضوعی اس است که مربوط به امور داخلی کشورها میشود اشکال تشکیل کشور در کنوانسیون جانشینی کشورها بر معاهدات مصوب 1978 بیان شده است اشکال تشکیل کشوری نوین عبارتند از «فروپاشی که طبق آن یک کشور به دو یا چند کشور جدید تقسیم میشود و اثری از حاکمیت پیشین باقی نمیماند مانند فروپاشی شوروی سابق و یوگسلاوی سابق؛ «اتحاد» که طبق آن دو کشور با هم متحد میشوند و حاکمیتی جدید را به نمایش می گذارند مانند وحدت آلمان دموکراتیک با آلمان سوسیالیست و در نهایت انفکاک که خود بر دو نوع است: «واگذاری» که طبق آن بخشی از سرزمین با رضایت یا شناسایی دولت مرکزی مستقل اعلام میشود مانند موارد بنگلادش و اریتره ؛ «جدایی» که طبق آن بخشی از سرزمین بدون رضایت دولت مرکزی مستقل اعلام میشود مانند موارد کوزوو، اوستیای جنوبی و آبخازیا . اشکال «تغییر» کشور که متضمن تغییر در مرزهای سرزمینی کشور است . در حالی که حقوق ناظر بر جدایی طلبان دچار سکوت، اجمال و ابهام بوده است. در این راستا حقوق بین الملل با دو اصل کلی و متناقض حق تعیین سرنوشت برای مردم خواهان جدایی از یک سو و اصل احترام به تمامیت ارضی کشورها به نفع دولت مرکزی از سوی دیگر مواجه است.اجرای این حق همچنان با موانع و محدودیت‌هایی همانند حفظ تمامیت ارضی کشورها و اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها و ممنوعیت تجزیه‌طلبی و مهم‌تر از همه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی مواجه است. از سوی دیگر، توجه روزافزون به حقوق بشر و جهان‌شمولی آن، تحولات عمده‌ای در قلمرو مفهوم و اجرای این حق به وجود آورده که در نتیجه، این امر موجب تقابل حقوق بشر و حاکمیت دولت‌ها گردیده است این حق فقط به دوران استعمارزدایی محدود می شود. حقوق بین‌الملل معمولا از کشور مادر در خواسته‌اش برای حفظ تمامیت ارضی خود حمایت مینماید.