بررسی مزایا ، آسیب ها و معایب شیوه های جایگزین حل اختلافات در حقوق ایران

روش‌های متعددی برای حل و فصل اختلافات ناشی از کار وجود دارد و روش‌های جایگزین حل این اختلافات در کشورهای مختلف به شیوه‌های متفاوتی ظاهر می‌گردد. در کشور ما نیز ارجاع اختلافات به شیوه‌های جایگزین سابقه طولانی دارد و همچنان، سعی بر توسعه عملی این روش‌ها ادامه دارد. افزایش حجم کاری مراجع حل اختلافات کار نیز دلیل مزید بر علت جهت توسعه این روش‌ها گردیده است. در حقوق کار ما اختلافات به دو نوع فردی و دسته‌جمعی تقسیم می‌گردد. جهت حل و فصل هر دو نوع این اختلافات در خارج از محاکم نیز امکان ارجاع اختلاف به روش‌های جایگزین حل اختلاف متنوعی وجود دارد. . از لحاظ حقوقی خصوصیت مشترک روش های جایگزین حل و فصل اختلافات، ماهیت غیرالزام آور و محرمانه بودن آن هاست این شیوه های در حقوق ایران شامل مذاکره، میانجی گری، سازش و داوری در قالب شیوه های اصلی و ارزیابی بی طرفانه، میانجی گری داوری، رسیدگی کوتاه و شیوه احراز واقع به سرعت در عنوان شیوه های فرعی شناخته شده اند. با وجود این که برای این شیوه ها مزایایی از جمله را برشمرده اند اما در حقوق ایران از ابعاد گوناگونی از قبیل رسیدگی، انعطاف پذیری، محرمانه بودن و مصادقی، ماهیتی و شرعی دارای خلاء ها و ایرادات واضح می باشند. این روش‌ها که از آنها تحت عنوان روش‌های مسالمت امیز حل اختلاف نیز یاد می‌شود، میانجیگری، مذاکره و سازش هستند. در کنار اینکه نظام دادرسی کار در ایران مبتنی ‌بر رسیدگی مراجع اختصاصی یا شبه‌قضایی به اختلافات کارگر و کارفرماست و ساختار و صلاحیت این مراجع در مواد 157 تا 166 قانون کار و قانون آیین دادرسی کار تبیین شده است،. با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر، قوانین موضوعه ایران هیچ منعی بر درج شرط داوری قائل نبوده و با تطبیق این مقررات با موازین بین‌المللی و سایر نظام‌های حقوقی، سعی در تبیین شیوه درج شرط و ارجاع اختلاف به داوری داشته است.