کارکرد مولفه های طنز در هزار و یک شب نو و پریباد از محمدعلی علومی بر اساس نظریه برتری جویی و نظریه ناهماهنگی

نوشتار حاضر به بررسی مولفه های طنز در هزار و یک شب نو و پریباد از محمدعلی علومی می پردازد. این دو اثر نقدی اجتماعی بر کاستی های جامعه امروز است که نویسنده می کوشد با بهره گیری از اسطوره، طنز و ادبیات عامه از تلخی انتقادها بکاهد. بدین رو می توان طنز علومی را بیان شیرین تلخی ها دانست. استعمار، مقابله با بحران هویت، تقویت روحیه ملی، فقر فرهنگی و اقتصادی، مبارزه با باورهای غیرمنطقی و... از جمله موضوعاتی است که نویسنده با تلفیق طنز و تراژدی به طرح آنها پرداخته به این طریق خواننده را به واکاوی در ریشة مسائل و تجدیدنظردر دیدگاه های خود فرا می خواند. این جستار با رویکرد توصیفی تحلیلی، وجوه طنزآمیز را در آثار مذکور طبق نظریة تفوق و ناهماهنگی بررسی می کند. مطالعه دو اثر نشان می دهد که بیشتر شگردهای طنز مانند آیرونی، تناقض و طنزهای گفتمانی با نظریه ناهماهنگی مطابقت دارد. خنده حاصل از حس برتری جویی نیز در قالب کوچک نمایی، کنایه محاوره، تشبیه مضحک و... دیده می شود.