بررسی صورخیال و پیوند آن با مضامین تغزلی در منظومۀ آبی، خاکستری، سیاه حمید مصدق

حمید مصدق یکی از شاعران مشهور معاصر است که مفاهیم تغزلی و اجتماعی را پا به پای هم در اشعار خود به کار برده است. مصدق در حوزۀ شعر نیمایی و حوزۀ شعرِ سنتی هنرنمایی کرده و از لحاظ مضمونی به سبک و سیاق شاعران سبک عراقی تمایل نشان داده‌است. «منظومۀ آبی، خاکستری، سیاه» مصدق، شعری تغزلی است که تلفیقی از عشق و عواطف اجتماعی است. او در سرتاسر این منظومه، با استفاده از ابزارهای بلاغی پیوند عمیقی بین غم‌های فردی و عاشقانۀ خویش با جامعه‌گرایی برقرار کرده است. بنابراین، نقشِ صور خیال و تصویر‌پردازی‌های ادبی در القای عواطف او انکار‌ناپذیر و شایان بررسی‌است. در این پژوهش، با شیوه‌ای توصیفی- تحلیلی «منظومۀ آبی، خاکستری، سیاه» از دریچۀ شیوه‌های بلاغی به‌خصوص «بیان» بررسی و توصیف‌ شده است. یافته‌های این پژوهش، نشانگر آن ‌است که مصدق با استفاده از صورخیال به ویژه «تشبیه (مخصوصاً تشبیه حسی-‌ حسی» توانسته است با بیانی ساده و شفاف و به دور ‌از پیچیدگی، فضای عاطفی و سیاسی - اجتماعی مورد نظر خود را در منظومۀ «آبی، خاکستری، سیاه» به تصویر بکشد. همچنین بررسی این منظومه نشان می‌دهد که ارتباط مستقیمی بین صورخیال مورد استفادۀ شاعر با مفاهیم و ذهنیات او و به طور کلی رویکرد رمانتیک وی در اشعارش وجود دارد.