بررسی بازتاب اقسام بناها در دیوان شاعران

ادبیات فارسی به واسطه ارتباط با ابعاد گوناگونِ حیات آدمی، بسیاری از عناصر و لوازم آن را در خود منعکس کرده است. جزء این لوازم، اقسام بناهاست که در همه ادوارِ ادب فارسی مصادیقی از آنها بازتاب یافته است. از جمله این بناها که تبلور چشمگیر و بارزی در این عرصه پیدا کرده، بناهای ستایش شده است. این پژوهش ضمن تقسیم‌بندی و ذکر این نوع از بناها، در پی یافتنِ 1 علل توصیف 2 نحوه توصیف 3 و تحولات روی داده در بازتاب مصادیق آنها در دیوان شاعران است. این بررسی به روش کتابخانه ای و با ابزار فیش برداری صورت گرفته است. بررسی‌های مبتنی بر شواهد حاکیست بناهای ستایش شده شامل سرای صاحب‌منصبان، بناهای معنوی و بناهای عمومی است. تمجید این ابنیه بر آمده از سنتِ تمجید اسباب و متعلقات ممدوحان در ادب فارسی است. علاوه بر عامل مذکور ستایش برخی از این ابنیه ناشی از باورها و اعتقادات است. تحولاتی نظیر رایج شدن مذهب تشیع و پیدایش عصر جدید باعث شده است در بازتاب بناهای ستایش شده، تحولاتی روی دهد. بدین معنی که ذکر و توصیف بناهای متناسب با این دو رویداد، نظیر امامزاده‌ها و دانشگاه‌ها نیز به متون ادبی راه یافته است.