نگرش و اغراض ظهوری ترشیزی در کاربرد انواع تلمیح

استفاده از علم بدیع و بیان در سروده های شاعران، گاهی برای افاضۀ فضل است و گاه به جهت ارتباط بیشتر با مخاطب صورت می پذیرد. در این میان هر شاعر بنابر مهارت خاص خود از یک صنعت ادبی بهره می گیرد تا اثرگذاری بر مخاطبان را بهتر نشان دهد. ظهوری ترشیزی از جمله شاعرانی است که به کمک تلمیح و اشاره به داستان های مختلف، اغراض خود را به صورت هنرمندانه ای برای مخاطبان بیان می دارد که در این میان، بهره گیری شاعر از داستان های پیامبران و اساطیر ملی، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. هر چند که شاعر از داستان های عاشقانه و شخصیت های تاریخی نیز مدد گرفته اما بسامد بالای به کارگیری تلمیح در موارد فوق از نمود بیشتری برخوردار است، این امر نشان می دهد شاعر به خوبی آگاه بوده است که اگر بخواهد مطلبی را برای مخاطب روشن سازد تا بتواند آنها را بهتر درک نمایند، اشاره به داستان های مذکور و شناخت کافی که مخاطبان از آنها دارند، بهترین راه ممکن برای رسیدن به مقصود است. پس شاعر برای تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطب، هر تلمیح را با هدف خاصی به کار می برد که این امر با تحلیل و توصیف شواهد مثال از دیوان ظهوری ترشیزی به خوبی مورد واکاوی قرار گرفته است.