تحلیل روان‌شناسانه شخصیت بهمن در بهمن‌نامه و شاهنامه از دیدگاه آلفرد آدلر

آلفرد آدلر یکی از شاخص ترین شاگردان فروید بود که با جدایی از وی مکتب روان‌شناسی فردنگر را بنیان نهاد. طبق نگرش او محیط، خودپنداره و اهداف در سبک زندگی اشخاص نقش بسزایی دارند و بر همین اساس روان‌شناسی خود را بر چند اصل عقده حقارت، سبک زندگی، برتری‌جویی، خودآگاهی و غایت‌نگری بنا نهاد. در پژوهش حاضر، شخصیت بهمن در بهمن‌نامه و شاهنامه از این منظر مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص گردد بهمن از دیدگاه آدلر چه شخصیتی دارد و دلایل انتقام‌جویی و برخی رفتارهای غیرمنطقی او چیست؟ نتایج پژوهش نشان می دهد واکنش‌های بهمن هنگام رسیدن به قدرت، جزء متشکله ساختمان شخصیت و سبک زندگی او نیست، بلکه این واکنش ها اهداف، باورها و اصول اخلاقی بهمن را شکل می دهند. همچنین محیط و فرهنگ، نقش بسیار چشمگیری در زندگی وی داشته است. او شخصیتی سفید، سیاه و خاکستری ندارد، از دیدگاه آدلر بیماری است که برخی ویژگی‌های روان‌رنجوران در وی دیده می‌شود. بهمن در جایگاه پادشاه و همسر به خاطر آسیب‌های عاطفی و روانی، دچار عارضه هایی چون ناامیدی، سرخوردگی، بدگمانی، بی‌اعتمادی و ترس و حقارت شده و برای رهایی از این احساسات، خودکامگی، ستیزه‌جویی و سلطه‌‌طلبی پیشه کرده است که خاطرات شخصی و جمعی نیز در این روند بی تاثیر نبوده است. اما بهمن در نیمه دوم عمر خود و در نقطه‌ای از مسیر زندگی و هنگام حرکت به سوی دخمه‌ها، به وسیله الواح و رویا دچار تحول شده و در مسیر خودآگاهی قدم می گذارد.