بررسی تطبیقی تشبیه در شعر شفیعی کدکنی و مشیری با توجّه به نظریۀگوتلی

تشبیه، عنصر اساسی خیال در شعر است که اساس استعاره را تشکیل می‌دهد و وجه شبه، از ارکان آن و نشانگر تخیل شاعر است از این رو در بررسی های ادبی و بلاغی اهمیت زیادی دارد. این پژوهش با هدف شناخت صور خیال به شیوۀ سبک شناختی در اشعار شفیعی کدکنی(دو دفتر شعر: آیینه-ای برای صداها و هزارۀ دوم آهوی کوهی) و مجموعۀ اشعار فریدون مشیری با روش توصیفی-تحلیلی به روش آماری با تکیه بر نظریۀ گوتلی و بروک رز به بررسی تطبیقی تشبیهات این دو شاعر پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که هر دو شاعر از عناصر طبیعت، بیشتر استفاده می کنند و اغلب تشبیهات آنها حسی است. تشبیهات کارکردی بیش از تصویری در شعر آنها به چشم می خورد از نظر قلمرو تشبیه، بعد از عناصر طبیعی، بسامد های دیگر مربوط به اعضای بدن و خود شاعر است. از حیث وجه شبه، در اغلب تشبیهات این دو شاعر، رابطۀ وجه شبه با مشبهٌ به از نوع ضروری است ولی رابطه مشبه و وجه شبه کمرنگ تر است و در شعر مشیری بیشتر از نوع غیر ممکن است؛ اما در شعر شفیعی، رابطۀ ضروری وجه شبه با مشبه بیشتر از نوع ضروری بوده و نشان دهنده خیال انگیزی بیشتر شعر مشیری است. تمایز دیگر در این است که شفیعی کدکنی نسبت به مشیری، بیشتر درباره (خود) سروده و (خود) را تشبیه کرده است .