تحلیل مساله شناوری کلمات در جامعۀ استبدادی و انعکاس آن در نفثه المصدور زیدری نسوی

ابداع و تفکیک زبان علمی یا ارجاعی از زبان عاطفی از دستاوردهای درخشان زبان شناسی و نظریه ادبی فرمالیسم روسی در قرن اخیر است که باعث بارور شدن مطالعات علوم انسانی گردید. با این وجود، بنا به دلایل پیچیده و متعدد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در دوره تاریخی گذشته در ایران در بسیاری از حوزه های علمی، زبان ارجاعی با زبان عاطفی در هم آمیخته شده است، یکی از این حوزه های علمی، تاریخ نگاری سنتی به ویژه از قرن ششم تا پایان قرن سیزدهم هجری – شمسی است. نفثه المصدور یک متن ادبی – تاریخی، نوشته شهاب الدین محمد خرندزی زیدری نسوی است، زیدری نسوی منشی برجسته جلال الدین خوارزمشاه، این کتاب را به نثر فنی و مصنوع درباره آغاز حمله مغول به ایران و شرح مصائب و تلخ هایی که بر سر نویسنده آمده است، نوشته است. این کتاب عمدتا بیانگر احساسات و تاثّرات فردی نویسنده درباره این رویداد تاریخی است. در این مقاله، به روش توصیفی- تحلیلی بعد از بررسی و تحلیل عوامل شناوری زبان فارسی در طول تاریخ به بررسی و نقد مصادیق شناوری کلمات در کتاب نفثه المصدور پرداخته شده است. این کتاب بیانگر تقدم فرم بر محتوا که همان تاریخ است، می باشد. در این کتاب مطالب و گزاره های تاریخی در لفاف عبارت پردازی و صنایع ادبی متعدد و متراکم کم رنگ می گردد. در مجموع تاریخ در این کتاب قربا نی شناوری زبان فارسی شده است. البته مبرهن است مساله شناوری زبان فارسی برای جامعه ایرانی، عواقب خطرناک تاریخی داشته است.