ترجمۀ زبان مخفی بر اساس نظریۀ پارتریج درد و ترجمۀ مختلف از رمان ناتور دشت

انسان موجودی اجتماعی است و برقراری ارتباط با دیگران یکی از مهم‌ترین نیازهای اوست. زبان ابزار مهم این ارتباط می‌باشد که برای نمایش و فهم ارتباطات و اندیشه‌ها و رفع نیاز‌ها توسط انسان به‌کار برده می‌شود. انواع مختلف زبان، نشان از وجه تمایز میان فرهنگ‌هاست و تفاوت دو فرهنگ مختلف را از یکدیگر تفکیک می‌کند، درمیان مردم یک جامعه انواع مختلف زبان علاوه بر زبان معیار رواج دارد، مانند زبان مخفی که یک زبان غیر رسمی می‌باشد و در بین گروه‌‌های مختلف اجتماعی خصوصاَ جوانان و نوجوانان رایج است، که به حوزه ادبیات نیز وارد شده‌است. فرآیند‌ها و شیوه‌های واژه‌سازی در زبان‌های مخفی، جهانی‌اند، اما ازآنجایی‌که زبان مخفی زبان احساسات فرهنگ‌های مختلف است، ترجمۀ آن به زبان دیگر، کار دشواری است. با توجه به محدودیت‌های زبانی و فرهنگی مترجم در ترجمۀ زبان مخفی، پژوهش حاضر به بررسی ترجمۀ این‌گونۀ زبانی از دو مترجم مختلف در رمان کودک و نوجوان )ناتور دشت( می‌پردازد. این مقاله برآن است تا با بیان انواع زبان مخفی و راهکارهای ترجمۀ آن، میزان موفقیّت دو مترجم را بررسی‌کند. داده‌های پژوهش کیفی - توصیفی حاضر با استفاده از نظریۀ پارتریج (partridge ،1971) دربارۀ انواع زبان مخفی و نظریۀ بیکر ،2001, bake) ( درباۀ راهکارهای ترجمۀ این گونۀزبانی می‌باشد. پس از بررسی مشخص شد که در ترجمۀ اول از محمد نجفی نشر نیلا، گونه ‌های زبان مخفی چون اجتماعی، مدرسه‌ای و دانشگاهیان، اهالی لندن، کارگری، مهمان‌خانه‌ها و هنری و در ترجمۀ دوم از آراز بارسقیان نشر ملکان، گونه‌های زبان مخفی مدرسه‌ای و دانشگاهیان، اهالی لندن و کارگری وجود دارد. به‌منظور ترجمۀ آنها در ترجمۀ اول محمدنجفی، از پنج راهکار و در ترجمۀ دوم آراز بارسقیان، از شش راهکار(بیکر) استفاده شده است. در ترجمۀ اول، نجفی سبک آزاد‌تری در ترجمۀ واژه‌ها اتخاذ کرد و انتقال هرچه بهتر از لحن درون‌مایه را در اولویت قرار داد که باعث شده از متن اصلی بسیار فاصله بگیرد. معادل‌های فارسی زبان مخفی جای نسخۀ اصلی رمان را گرفته‌است اما در ترجمۀ دوم، بارسقیان بسیاری از اصطلاحات تابوشکنانۀ زبان مخفی را به نوعی با بازی‌های زبانی حذف یا اضافه کرده‌است و این امر میزان موفقیت مترجم را در انتقال زبان مخفی کاهش داده است.