تحلیلِ عناصرِ داستان در رمانِ کافورپوش اثر عالیه عطایی

بررسی و تحلیل عناصر داستانی آثار نویسندگان همواره مورد توجه پژوهشگران و منتقدان بوده است. عالیه عطایی از نویسندگان نوپا و توانمند ایرانی- افغانی آثار او چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. این پژوهش سعی دارد رمان «کافورپوش» عالیه عطایی را از منظر کاربرد عناصر داستانی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. با خوانش دقیق متن رمان کافورپوش، داده ها استخراج و با روش توصیفی- تحلیلی نگارش نهایی محقق گردید. هر داستان حاصل مجموعه عناصری مانند درون مایه، شخصیت‌، زاویه دید، پیرنگ و صحنه است که در کنار هم قرار گرفته‌اند. موفقیت هر نویسنده در گرو بهره گرفتن مناسب از این عناصر است. «عالیه عطایی» در رمان «کافورپوش» به شیوه ای امروزی از عناصر داستان بهره گرفته است. این رمان موضوعی امروزی دارد؛ گم شدگی هویت، عدم قطعیت و تردید نسبت به وقایع و ناباروری و پدیده مهاجرت. نمودهای فمینیستی در سرتاسر متن دیده می شود. روایت داستان کافورپوش با تعلیق آغاز می شود و خواننده را با گره افکنی شدید مواجه می کند. زاویه دید اول شخص و روایت ذهنی در آن مشهود است. پایان بندی داستان، وجه تسمیه آن را مشخص می سازد. بررسی‌ها نشان می دهد نویسنده در به‌کارگیری همۀ عناصر داستانی و انسجام آن‌ها دقت داشته است؛ به ویژه در شخصیت‌پردازی موفق بوده است. حضور سوژه‌ای متفاوت در این داستان یکی از خصوصیات برجستۀ این اثر است. استفاده از شخصیت اصلی در قالب شخصیتی دو بعدی و گره‌افکنی‌ در داستان، باعث پویایی داستان شده است. نویسنده در روایت از شیوۀ جریان سیال ذهن مبتنی بر تداعی معانی استفاده کرده که همین امر به رمان کافورپوش وجه روانشناسانه بخشیده است. همچنین این داستان از منظر ادبیات زنانه قابل توجه است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی بر مبنای گردآوری داده ها به شیوۀ کتابخانه ای صورت گرفته است.