معرفی تصحیحات حدیقه‌الحقیقه سنایی غزنوی

یکی از مهم‌ترین ارکان پژوهش‌های متون کهن، اعتبارسنجی تصحیحات آن است؛ زیرا تفاوت‌هایی که در ظاهر منحصر در کلمات و ابیات است و بسیاری نسبت به آن بی‌توجّه هستند، در واقع هر کدام حاوی نکته‌ای تاریخی یا نشان‌دهندۀ میزان دقّت مصحّحان است و هر اثر تصحیحی شاخی از درخت سنّت تصحیح متن به شمار می‌رود که بی‌توجّهی به این‌ها ما را از شناخت دقیق متون بازمی‌دارد. بنابراین، همانگونه که دستیابی به تصحیحی درست، مهم است به همان میزان شناخت و نقد تصحیحات صورت گرفته دربارۀ هر اثر نیز حاوی نکات و اطّلاعات مهمّی می‌باشد. با گذشت حدود پنجاه سال از نخستین چاپ حدیقه‌الحقیقه با ویراست محمّدتقی مدرّس رضوی و چاپ‌های دیگر آن در سال‌های اخیر، پاره‌ای از کاستی‌ها و سهوهای چاپ‌های یاد شده آشکار شده است. محقّقانی در این سال‌ها به بیان برخی از این کاستی‌ها اشاره کرده‌اند. بنابراین، لزوم ویرایش تازه‌ای بر چاپ‌های گذشته ضروری می‌نماید. در این پژوهش کوشیده‌ایم با روشی تحلیلی و انتقادی، ضمن معرّفی چاپ‌های این اثر و بیان پاره‌ای از ایرادات آن‌ها که تاکنون محقّق دیگری بدان‌ها اشاره نکرده است، به ارائه گزارشی پیرامون آثاری که بر مبنای این چاپ‌ها شکل گرفته‌اند و نقد برخی از آن‌ها بپردازیم. هدف از این پژوهش ارائه گزارشی از روند امر تصحیح حدیقه‌الحقیقه و میزان تاثیرگذاری هر تصحیح در تحقیقات ادبی حوزۀ سنایی‌پژوهی است. یافته‌های حاصل از پژوهش به مزیّت چاپ مدرّس رضوی از لحاظ مرجع بودن در تحقیقات ادبی و مزیّت چاپ مریم حسینی در جامعیّت اشاره دارد.