تحلیلی بر رویکرد سیاسی و اجتماعی شعر مهدی اخوان ثالث و پابلو نرودا

اندیشه‌های ملّی و میهنی با تفکر شعوبی به شعر و ادب فارسی واردشد و در دورۀ مشروطیّت نیز با تاثیر از ادبیات و فلسفۀ مغرب زمین دوباره وطن‌دوستی و ملّی‌گرایی و ظلم‌ستیزی در ادبیّات نمودپیداکرد. با نگاهی فرامرزی، در آمریکای لاتین نیز این اندیشه‌های اجتماعی و سیاسی در شعر بعضی از شاعران مثل پابلو نرودا تاثیرگذاربوده‌است. به‌نظرمی‌آید، شعرا، نویسندگان و هنرمندان در بیداری مردم آن دیار نقش برجسته‌ای داشته‌اند.گرچه کلبۀ عموتُم، نوشتۀ خانم هریت بیچر استیو اوّلین روزنه‌های امید را در دل بردگان آن دیار شعله‌ورکرد؛ لیکن بعدها آتش خشم و تازیانۀ سروده‌های اعتراضی پابلو نرودا، شاعر شهیر شیلیایی، برجان استعمار و حکومت‌های خودکامۀ آن دیار وحشت‌انداخت. پرسش مهم در ذهن نگارندگان این است که: شعر اجتماعی و ملّی و میهنی به‌عنوان یک ابزار موثر تا چه اندازه توانسته، در بیداری مردم و جامعه تاثیرگذارباشد؟ این پژوهش به بررسی تطبیقی مضامین شعر این شاعران برمبنای تحلیل محتوای کیفی متن می‌پردازد. ازجمله دستاوردهای این پژوهش این است که سهم شعر اجتماعی، سیاسی، ملّی و میهنی این شاعران نسبت به دیگر مضامین، به مراتب بیشتر است و دلیل آن، تاثیرپذیری این شاعران، از محیط اجتماعی بوده‌است. در واقع وقایع سیاسی و اجتماعی مهم‌ترین عاملِ اوج، یا زوالِ شعر این شاعران ‌است.