تاثیر جنسیت بر کاربرد ابزارهای انسجام در اشعار دفاع مقدس

کاربرد عناصر انسجام لازمۀ متن و از اهمّ موارد در تحقّق آن است. یکی از عواملی را که زبان شناسان برای ایجاد متن الزامی می دانند، انسجام است. هلیدی و حسن (1976) عناصر انسجام را به پنج گروه ارجاع، حذف، جایگزینی، ادات ربط و انسجام واژگانی تقسیم کرده اند. با توجّه به اهمیّت موضوع دفاع مقدّس و تاثیر ادبیّات آن بر فرهنگ ملّت ما، تصمیم بر آن شد که عناصر انسجام در سروده های دفاع مقدّس بررسی شود. در این راستا نخست 100 شعر به صورت تطابقی انتخاب و به دو بخش مردان و زنان تقسیم شده است. قالب های شعری غالباً سنتی بود امّا قالب های شعری معاصر نیز در جهت نتیجۀ کامل تر مورد بررسی قرار گرفت و سپس عوامل انسجام در هر شعر به شکل مجزا استخراج شد و با استفاده از نرم افزار(2016) spss و آزمون تی مستقل، نتایج مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که فقط کاربرد ابزار انسجام واژگانی هم معنایی تفاوت معنادار دارد و میانگین کاربرد تکرار، هم-معنایی، تضاد معنایی و شمول معنایی به استثنای انسجام واژۀ عام در مردان بیشتر است. امّا کاربرد هم آیی اختلاف چندانی نداشته است و واژۀ عام با تفاوتی اندک در سروده های زنان بیشتر دیده شده است. بررسی اجزای انسجام دستوری نشان از تفاوت معنادار در تعداد کاربرد عناصر انسجام دارد. اشعار نشانگر کاربرد بیشتر این عناصر در سروده های زنان بوده است. تفاوت چشمگیری در کاربرد این عناصر در سروده های زنان در ارجاع شخصی، ارجاع اشاره ای و ارجاع مقایسه ای دیده شده است. زنان انواع ارجاع و مردان انواع حذف و جایگزین را بیشتر در اشعار خود به کارگرفته اند

the effect of gender on cohesive devices in the poems of holy defense

cohesion in a text is a very important factor in the creation of the text. halliday and hassan (1976) have categorized cohesive devices into five types: namely reference, ellipsis, substitution, conjunction and lexical cohesion. they have talked about this categorization in full detail and this study is based on these devisions. all texts including prose and poetry with any subject - oral or written- need to be lexically coherent. the importance of holly defense of iranians in iran-iraq war and its effects on iran's literature is clear to all iranians. the aim of this study is to investigate cohesive devices in poetical texts of men and women with the subject matter, the holy defense. therefore, 100 poems were comparatively chosen and divided to men part and also women part. the poetry forms were often traditional but contemporary forms were also analyzed. then cohesive devices were separately extracted and then the results were compared and investigated by spss software program and also by a t-test. the results show that the differences were significant in using lexical cohesive devices and in using repetition, synonyms, antonyms and hyponyms too. however, there has not been a significant difference in collocation usage, and general terms were used slightly more in poems of women. the difference of grammatical cohesive devices between men and women is significant. the results show women have used such devices more. there has been a meaningful difference in using these devices in women's poems regarding personal reference, demonstrative reference and comparative reference. women have mostly used reference while men have mostly used substitution and ellipsis. the difference in conjunction devices has been meaningful too. of the conjunction devices additives and oppositives appear to be meaningful