افسانه سیاه گالش در فرهنگ گیلان مطالعه موردی: غرب و شرق گیلان

افسانه‌ها، اسناد مردم‌شناختی ارزشمندی هستند که ژرف‌ساخت‌های فرهنگی و نیز خرده‌فرهنگ‌ها در آنها قابل‌تحلیل است. افسانه‌های ایرانی، بازتاب تمرار یک سنت قدیمی در فرهنگ و زبان این ناحیه جغرافیایی پهناور است که در فراسوی مرزهای ایران کنونی گسترش‌یافته است. در گیلان دورگه قوم بومی به نام گیل و تالش وجود دارد. یکی از افسانه‌های کهن مردم شرق و غرب گیلان سیاه گالش است. او هم از چوپان و هم از دام‌ها حمایت می‌کند و درعین‌حال فرد خاطی را کیفر می‌دهد. در واقع سیاه گالش حافظ نظام دامداری در گیلان است. سیاه گالش بازمانده افسانه مخصوص تمدن گیلانی (املش، مارلیک و ) است و به ‌نوبة خود در فرهنگ امروز، نماد ذهنی نیازهای مادیِ مردمی است که معیشتشان مبتنی بر دامداری و شبانی است. مقاله حاضر باهدف مطالعه، تحقیق میدانی افسانه سیاه گالش میان تالشان غرب و گالشان شرق گیلان صورت‌گرفته است و وجوه اشتراک و افتراقدر باورهای مردم دو سوی گیلان را برای اولین‌بار مورد بررسی و کنکاش قرار داده است.