نقش مفاهیم الگوریتم در معماری ایران

دانش ریاضیات معماری در سه دهۀ اخیر دست آوردهایی که ناممکن به نظر می رسید را ممکن ساخت. طراحی الگوریتمیک نقش طراحی در معماری را تغییر داد و طراحی معماری را به معماری برنامه ریزی شده تبدیل ساخت و به جای همسو نمودن معماری با مبانی فرمالیسم، شکل گیری آن را به سوی فرم های خلاقانۀ کنترل شده هدایت نمود. بررسی و تحلیل کاربردی الگوریتم این سوال را در ذهن ایجاد می‌کند که زمینه‌های برنامه‌نویسی با تمام محدودیت‌ها و امکاناتش چگونه به طرح معماری تبدیل می‌شود و الگوواره‌های معماری سنتی ایران چگونه می توانند به عنوان یک مولد پایه در طراحی الگوریتمی استفاده شوند؟ برای تعمیم این اهداف به معماری معاصر ایران، مقالۀ حاضر در جستجوی لایه های شکل گیری مفاهیم الگوریتم در معماری گذشتۀ ایران است. هدف اصلی این پژوهش کنکاشی بر دانش ریاضیات نهفته در لایه های پنهان معماری ایران و انطباق آن با روش های کاربردی الگوریتم در معماری معاصر است. در این پژوهش فرآیندهای منطقی ریاضی و موارد استفادۀ آن در معماری ایران و غرب مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این بررسی نه تنها به جنبه های حل مشکل این فرآیند، همانند تسهیل در بیان استراتژی، اشاره دارد بلکه روش هایی را معرفی می نماید که هدف آن ها رفع مشکل نیستند و ملاک ایجاد رابطه میان ذهن انسان و سیستم های کامپیوتری است. روش تحقیق در این پژوهش، براساس روش تحلیلی و استدلال منطقی استوار است. بررسی تاریخی کاربردهای الگوریتم در معماری، مطالعۀ تحلیلی الگوریتم‌های مورد استفاده در معماری معاصر و امکان ایجاد طراحی معماری براساس الگوریتم، روش تحقیق مقالۀ پیش‌ رو خواهد بود. مطالعات نشان می دهد، توسعۀ اندیشه های خیام در قرن نهم ه. که به استخراج و حل محاسباتی عناصر معماری منجر گردید، در قرون وسطی در اروپا انقلابی به پا کرد و در نهایت به حل مسائل علوم مختلف از جمله معماری منجر شد. تفکرات خیام که در قرن نهم ه./ پانزدهم م. توسط ریاضی دانانی همانند کاشانی به استخراج اشکال و حل محاسباتی آن-ها منجر گردید، در اروپا پایۀ مفاهیم فراکتالی و هندسۀ نااقلیدسی شد و در معماری معاصر غرب با نام هندسۀ محاسباتی و سیستم لیندن میر برای حل مسائل مربوط به این حیطه به کار گرفته شد