شاخص‌های طرّاحی مشارکتی در ارتقاء کیفیات فضایی مدارس

امروزه مفهوم کلاس‌های درس سنّتی به چالش کشیده شده است. مدرسه، باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر ترویج علم و ایجاد علاقه در دانش‌آموزان، مطابق زمانه طرّاحی شود و پس از بهره‌برداری، در حدّ امکان، قابل تغییر دادن باشد. رویکرد طرّاحی مشارکتی، از این طرح، حمایت می‌کند. در این رویکرد، همه‌ی ذی‌نفعان، در تمام مراحل پروژه، از زمان طرّاحی تا پس از ساخت، حضور دارند و دیدگاه‌های خود را ارائه می‌دهند تا پروژه‌ی حاصل، با در نظر گرفتن دیدگاه‌های مختلف، بتواند موفّق‌تر عمل کند و رضایت ذی‌نفعان را تا حدّ قابل قبولی، به دست آورد. این پژوهش به بررسی شاخص‌های موثّر طراحی مشارکتی در معماری فضای مدرسه می‌پردازد و اهمّیت مشارکت و همکاری را برجسته می‌کند. پژوهش حاضر از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بهره گرفته و رویکرد کلّی آن، کیفی است. این پژوهش از نظر هدفی که دنبال می‌کند کاربردی و اطّلاعات از مطالعه‌ی منابع کتابخانه‌ای و اسنادی گردآوری شده است. تحلیل‌ها نشان داد مواردی از قبیل مشارکت، عاملیت، همکاری، انعطاف‌پذیری، خلّاقیت، مالکیت، پویایی، یادگیری متقابل و در نهایت فراگیر بودن، از شاخصه‌های طرّاحی مشارکتی در معماری مدارس هستند. در پایان، راهکارهایی جهت توجّه بیش‌تر به این موارد و در نتیجه عملکرد بهتر فضای مدرسه، پیشنهاد شده است.