بررسی هویت دینی، با تاکید بر بینش توحیدی، در شاهنامۀ فردوسی

در دهه­ های اخیر با گسترش مفهوم جهانی‌شدن، پدیدۀ هویت­جویی اهمیت خاصی پیدا کرده و هر جامعه ­ای به دنبال کشف و استخراج هویت خود از میان آثار مکتوب و غیرمکتوب گذشتۀ خویش است؛ چراکه هویت ملّی از عوامل اصلی پایداری نظام­های سیاسی و اجتماعی است. یکی از راه­های ارزیابی هویت ملّی، استخراج عناصر، مولّفه­ ها و شاخص­های آن، از متون تاریخی و ادبی گذشته است. در این میان، شاهنامۀ فردوسی، به‌عنوان سردمدار آثار مکتوب ارزشمند ایران­زمین، نقش برجسته­ای در تبیین هویت ملّی این سرزمین ایفا می­کند. در این اثر گران­قدر، می­توان چهرۀ پنهان و آشکار خداوند را همواره در لابه‌لای حوادث و رویدادهای اساطیری و تاریخی و... مشاهده نمود. این پژوهش با روش تجزیه‌وتحلیل کیفی، به بررسی نحوۀ بازتاب هویت دینی و در راس آن، بینش توحیدی، به‌عنوان یکی از مولّفه ­های هویت ملّی، در شاهنامه می­پردازد. با توجّه به تحلیل ابیات می­توان گفت فردوسی شاعری مسلمان و شیعی‌مذهب است که تحت­تاثیر بینش توحیدی خود، عقاید و مسائل توحیدی را در جای­جای اثر خود بازتاب داده و بدین ترتیب نقشی بی­بدیل در ارتقا و استمرار هویت دینی سرزمین ایران ایفا نموده است.