بررسی جایگاه شاهنامه فردوسی در آلمان

در این مقاله، با رویکرد مروری و توصیفی، ضمن مرور اولین تلاش­های مستشرقین آلمانی‌زبان برای آشنایی با شاهنامه فردوسی، در سال 1793 میلادی، زمینه‌های رشد این مطالعات به‌ویژه در حوزه ترجمه شاهنامه به زبان آلمانی و حتی مشارکت ایشان در تصحیح و ویرایش اثر، تا آخرین پژوهش­های معاصر آلمانی‌زبان‌ها در خصوص این حماسه بزرگ فارسی، بررسی شده است. ترجمه ­های ابتدایی آلمانی شاهنامه به شکل «گُزیده» (منتخب) بوده است و اغلب، داستان­های مختلف و مشهور شاهنامه را شامل می­شده، اما به‌مرور ترجمه ­ها متن کامل شاهنامه را دربرگرفت. هم­چنین در این جستار، کوشیده شده است، نمایی از پژوهش­های صورت گرفته در مورد شناخت زندگی و آرای فردوسی و همچنین بررسی شاهنامه به زبان آلمانی جمع‌آوری و تبیین شود؛ همچنین به‌مرور و معرفی آثار خلاقة ملهم از شاهنامه فردوسی، اعم از آثار نمایش­نامه­ای و سروده­های منظوم آلمانی زبان­ها درباره این اثر سترگ حماسی و سرایندة آن پرداخته شده است. این جستار با توصیف تلاش­های مستشرقین آلمانی در مورد شاهنامه و خالق آن، ضمن ایجاد درآمدی برای تدوین تاریخچه جامع شاهنامه‌پژوهی در زبان آلمانی، و تحلیل انگیزه‌های این محققان در شناخت شاهکار ادبیات حماسی ایران، اهمیت جهانی این اثر را نمودار می‌سازد و زمینه‌های جدیدی برای مطالعات تطبیقی پیرامون این اثر را فراسوی محققان می‌گشاید که ضمن تعمیق داده‌های موجود در این حوزه، به اشاعة­ بیشتر فرهنگ ایرانی و زبان فارسی در سطوح بین‌المللی کمک خواهد کرد.