نگاهی به جریره در شاهنامه از منظر مطالعات جنسیتی زنان

یکی از راه­های مناسب برای رسیدن به درک بهتر و مناسب­تر از یک داستان نگاه به شخصیت­های آن از زوایای مختلف است. اگرچه جریره در شاهنامه دارای یک حکایت مستقل نیست، امّا وجود او باعث شفّاف و جذّاب شدن داستان فرود شده، بخش کوچکی از داستان سیاوش نیز به‌واسطه او جریان یافته است. در این مقاله سعی شده تاثیر نظام مرد­سالار حاکم بر جامعه­ای که جریره در آن می­زیسته از یک‌سو و رفتار مغایر با این نظام توسط جریره از دیگر سو موردتوجه و بسط قرار گیرد؛ به این منظور به زندگی جریره از منظر مطالعات جنسیّتی زنان یا دیدگاه فمینیستی نگریسته شده است و سعی شده هر یک از مراحل و مقاطع زندگی و همچنین رفتارها و مواضع فعّال یا انفعالی وی در پرتو این دیدگاه تشریح گردد. علاوه بر آن به نقش مردان مرتبط با وی که در موقعیت پدر، همسر و فرزند قرار دارند نیز پرداخته شده است. ازآنجاکه طبیعت دیدگاه فمینیستی مقابله با وضعیت نابرابر بین دو جنس مختلف و مطالبه حقوق زنان است و با توجه به غلبه عام مردان در شاهنامه، موضع فردوسی نیز به‌عنوان خالق اثر موردبررسی قرار گرفته است. آنچه از برآیند این مطالعه برمی­آید آن است که نابرابری زنان و مردان به‌عنوان بخشی از فرهنگ جامعه موضوع داستان امری پذیرفته شده بوده، اما ویژگی­های شخصیتی و موقعیت اجتماعی زن در تعیین و تغییر جایگاه وی نقش به سزایی داشته است.