تقابل اندیشه سالاری مرد و زن در منظومه حماسی بانوگشسب‌نامه

بانوگشسب‌نامه یکی از منظومه‌های حماسی پس از شاهنامه فردوسی است که به توصیف دلاوری‌های بانوگشسب و فرامرز (فرزندان رستم) می‌پردازد. این منظومة 1032 بیتی، که در بحر متقارب از سراینده‌ای ناشناخته است، با تصحیح و مقدمة روح‌انگیز کراچی به چاپ رسیده است. داستان با به دنیا آمدن فرامرز، برادر بانوگشسب‌، آغاز می‌شود و با زاده شدن بیژن، پسر گیو و بانو به پایان می‌رسد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به تقابل اندیشه سالاری مرد و زن در منظومه حماسی بانوگشسب‌نامه پرداختیم. نتایج به دست آمده نشان داد، با وجودی که می‌توان جنگاوری‌ها و اعمال قهرمانانة بانوگشسب را به‌عنوان یک پهلوان بانو به رسوبات باقی مانده از فرهنگ زن‌سالار در گذشتة تاریخی جامعة ایرانی منسوب دانست، تصویری که در بانوگشسب‌نامه ارائه شده است، ابعاد اجتماعی اندیشه برتری مرد بر زن و وجه نابرابر جنسی را می‌نمایاند. علاوه بر این، با وجود ارزشِ جنس گرایانة منحصربه‌فرد این منظومه، که قهرمان زن نقش نخست آن را بر عهده دارد، به نظر می‌رسد در لایه‌های به‌ظاهر پنهان آن، باورهای جمعی و فرهنگ مسلط جامعه را در برتری‌های مذکرانه ­اش بازتاب می‌دهد.