نبکاها جاذبه های ژئومورفولوژیک بیابانی و نقش آن در اقتصاد گردشگری ساحلی

رشد و گسترش گردشگری دریایی ازجمله پدیده‌های مهم اقتصادی به ویژه در جوامع ساحل نشین در اواخر قرن بیستم است که با سرعت در قرن جدید ادامه دارد. فعالیت گردشگری آبی امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و پویاترین فعالیت‌ها در جهان مطرح است. به‌طوری‌که شمار گردشگران خارجی و داخلی و میزان درآمدزایی آن در سطح جهانی پیوسته رو به افزایش است. نبکا به رسوبات انباشته شده پای گیاهان گفته می شود که رخساره ژئومورفولوژیک و جاذبه طبیعی برای گردشگران ساحلی ایجاد می نمایند. لازم به ذکر است که گونه های گیاهی در مقابل وزش باد تاب آوری ندارند اما گیاهان همزیست با نبکا دارای مقاوت بالایی به فرسایش های بادی بوده و این گیاهان ارزش اقتصادی بالایی به منظور حفظ آب و خاک و جذب طبیعت گردان دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند تغییرات نبکاها رسوبات انباشته شده و پیش بینی با ca-markov chain – cellulr automta انجام شد. همچنین نقش نبکاها در جذب گردشگر طبیعت گرد بررسی گردید. نتایج نشان داد سطح نبکاها در طی بیش از دو دهه کاهش یافته است که اضمحلال نبکاها و تخریب آن می تواند از جاذبه دیداری رخساره های ژئومورفولوژیک بکاهد. این امر رونق اقتصادی که می توانست توسط بازدید گردشگران در منطقه ایجاد نماید را تحت الشعاع قرار داده و توانمند سازی جوامع محلی که با درآمد گردشگران ارتزاق می نمایند را به مخاطره انداخته است. بنابراین به مدیران توصیه می گردد جهت احیای گونه های گیاهی و افزایش سطح نبکازارها در نواحی همجوار دریا، جهت جذب گردشگران ژئوتوریسم و افزایش رونق اقتصادی منطقه اقدامات جدی تر از پیش اجرایی و عملی نمایند.

nabkaha, desert geomorphological attractions and its role in coastal tourism economy

one of the ecological crises is the degradation of nebka ecosystems, which endangers the stability of the environment and causes many regional and trans-regional effects, such as increasing the risk of wind erosion. the aim of this study was to investigate the trend of spatial and temporal changes in future land cover with nebka and accumulated erosive sediments around the phanophyte species salvadora persica l. and alhaji camelorum l. in the persian gulf and oman. thus, with markov chain and using images to measure the distance of existing land uses, simulation and the trend of temporal and spatial changes were studied. thus, for the years 2001, 2011, 2021 land cover maps were prepared using landsat satellite data with supervised classification of maximum probability. after evaluating the model, the land cover map for 2030 and 2040 was predicted using both markov chain and automatic cell model. the results of land cover changes in 2001, 2011 and 2021 showed that the areas of nebka have decreased by 1047.9 ha. predictive findings for 2031 and 2041 showed that the produced maps with overall accuracy of 91.4% and kappa coefficient of 0.88% have high accuracy and nebka from 8.67% in 2021 to 4.26% in the year, respectively. 2031 and 2.09% will decrease in 2041. decreasing the level of nebka land in the past and predicting the downward trend of changes in nebka land in the future showed that the natural barriers that prevented the movement of suspended sediments have been destroyed and reduced.