مطالعه تطبیقی اقدامات سیاستی کشورها به منظور مقابله با افزایش جهانی قیمت مواد‌غذائی و انرژی: درس‌هایی برای اقتصاد ایران

افزایش قیمت‌های جهانی انرژی و مواد غذایی در کناراثرات نامطلوب ناشی از همه‌گیری بیماری کرونا و تغییرات اقلیمی، بازار کشورهای مختلف را به عدم تعادل سوق داد. این موضوع، پیامدهای منفی بر اقشار مختلف به ویژه افراد با درآمد پایین نیز به همراه داشته و کشورهای مختلف را مجبور به اتخاذ سیاست‌های مختلفی نموده است. ایران نیز در چند سال اخیر از این تحولات مصون نبوده است. از این رو به منظور شناسایی اقدامات قابل اجرا در ایران، در این مطالعه اقدامات سیاستی کشورهای مختلف با استفاده از بانک داده‌های صندوق بین‌المللی پول در سال 2022 طی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کشورهای مختلف در مجموع چهار اقدام سیاستی شامل روش‌های مبتنی بر مخارج، درآمدی، غیر‌مالی (طبقه‌بندی سایر) و زیر خط را بکار گرفته‌اند. از دیگر نتایج پژوهش حاضر، مقایسه سیاست‌های کشورهای دارای منابع طبیعی و سایر کشورها و همچنین کشورهای منطقه خاورمیانه با ایران در استفاده از انواع روش‌های اقدامات سیاستی بود که نتایج نشان داد کشورهای فاقد منابع در مقایسه با کشورهای دارای منابع طبیعی بیشتر تمایل به بکارگیری اقدامات سیاستی داشته‌اند و در این میان نیز بیشترین سیاست به‌کار گرفته شده، اقدام مخارج و اقدام درآمدی بوده است. همچنین مطالعات اقدامات سیاستی ایران با کشورهای منطقه خاورمیانه نیز نشان داد که در این کشورها تنها کشور عراق از هر 4 روش اقدام استفاده کرده است. علاوه بر‌این، تمام کشورهای منطقه به جزء امارات از روش اقدام مخارج نیز استفاده نمودند. از این منظر، کشور ایران بعد از ترکیه و پاکستان و عراق در جایگاه چهارم قرار دارد.