بررسی معافیت‌های مالیاتی در قوانین و مقررات و ارائه پیشنهاد‌ها

به‌طورکلی معماری نظام مالیاتی باید به‌گونه‌ای باشد که منجر به افزایش درآمد دولت و کاهش استقراض برای تامین مخارج گردد و از سوی دیگر کارگزاران اقتصادی را برای فعالیت بی‌انگیزه نکند. معافیت مالیاتی به معنای خروج قانونی برخی از منابع درآمدی و سرمایه‌ای از شمول پرداخت موقت و غیردائمی مالیات است که عمدتاً به‌عنوان روشی در جهت اعمال سیاست‌های حمایتی دولت اعمال می‌گردد. دولت‌ها با استفاده از معافیت مالیاتی سعی می‌کنند نقدینگی جامعه را به سمت طرح‌های پر ریسک، عام‌المنفعه و یا کم بازده جهت‌دهی کنند. کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی که یکی از راهبردهای ایجاد توسعه و رشد اقتصادی پایدار محسوب می شود، مستلزم انجام برخی اصلاحات در ساختار ناکارآمد نظام مالیاتی است. موثرترین استراتژی جهت ترقی پایدار سرمایه‌گذاری، فراهم آوردن چارچوب قانونی و مقرراتی شفاف و باثبات نظام مالیاتی است که در آن معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی مشخص و کارآمد باشند. سه ویژگی معافیت‌های مالیاتی کارآمد عبارت‌اند از هدفمند بودن، مشروط بودن و غیردائمی بودن. حجم بالا و موارد متعدد معافیت‌های مالیاتی در اقتصاد کشور سبب به وجود آمدن برخی از چالش‌ها در اقتصاد شده که ازجمله می‌توان به کاهش درآمدهای مالیاتی دولت، افزایش زمینه اجتناب و فرار از مالیات، پراکندگی معافیت‌های مالیاتی در قوانین مختلف و افزایش درخواست مکرر در خصوص استفاده و یا تمدید معافیت‌های مالیاتی اشاره کرد. در این پژوهش ضمن بررسی مفاهیم مرتبط با معافیت‌های مالیاتی، معافیت‌های مالیاتی مصوب در قوانین و مقررات مربوطه را شناسایی و پیشنهاد‌هایی برای ساماندهی آن ارائه می‌شود.