مروری بر سیستم‌های انکپسولاسیون مواد زیست فعال مبتنی بر نانوحامل‌های لیپیدی

سیستم انتقال دهنده، محصول یا وسیله ای است که ترکیبات زیست فعال را به بدن وارد می کند، همچنین کارآیی محصول را به وسیله ی رهایش در بافت هدف با سرعت مناسب بهبود می دهد. سیستم های نانوحامل مواد زیستی عموما بر پایه ی کربوهیدرات ها، پروتئین یا لیپیدها ایجاد می شوند. نانوحامل های لیپیدی به دلیل توان مناسبی که در افزایش قدرت انحلال پذیری و زیست دسترسی ترکیبات لیپید دوست و کم محلول در آب دارند، حامل های مهمی در سیستم های زیستی محسوب می شوند. انواع مختلفی از سیستم های انتقال نانوذرات براساس لیپیدها مانند: نانوامولسیون ها، نانولیپوزوم ها، نانوذرات لیپیدی جامد، ریزلوله های لیپیدی، نانوکره های لیپیدی و حامل های لیپیدی نانوساختار وجود دارند. پرکاربردترین سیستم های انتقال نانوذرات با حامل لیپیدی شامل: نانوذرات لیپیدی جامد (sln)، حامل های لیپیدی نانوساختار (nlc) و نانولیپوزوم ها می-باشند. نانولیپوزوم ها دارای دو فاز آبی و لیپیدی هستند، از این رو می توانند برای کپسولاسیون مواد محلول در آب، محلول در لیپید و آمفی فیل مورد استفاده قرار گیرند. sln در مقایسه با نانوامولسیون‌ها و لیپوزوم‌ها مزایای مختلفی همچون: کارآیی کپسولاسیون بالا، امکان تولید و استریلیزاسیون در مقیاس وسیع دارند. nlc نسبت به sln مزایایی از جمله: زیست تخریب پذیری، رهایش کند و عدم نیاز به حلال های آلی به هنگام تولید دارند. بنابراین سیستم انتقال مناسب بر اساس ویژگی هایی نظیر: انحلال‌پذیری، حفظ پایداری ترکیبات، ایمن بودن و کارآیی انکپسولاسیون، متناسب با هدف انتخاب می‌شود.