طراحی و ارزیابی مدل فرهنگ‌ مصرف بهینه آب شرب با رویکرد پژوهش آمیخته

امروزه تامین منابع آب شیرین پایدار، معضلی اساسی و نیازمند سازگاری است. این امر فرهنگ‌سازی برای مصرف بهینه را می‌طلبد. پژوهش حاضر با هدف، تبین الگوی فرهنگ‌سازی در مصرف بهینه آب شرب در استان سمنان با استفاده از روش تحقیق آمیخته (کیفی–کمی) انجام شد. مرحله کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد و مصاحبه با 21 نفر خبرگان صنعت آب فاضلاب با روش گلوله برفی طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. برمبنای نتایج در این مرحله، مدل مفهومی پژوهش در 6 عامل تعیین‌کننده علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر/تسهیل گر، راهبردها و پیامدها استخراج گردید. در گام دوم جهت آزمون مدل، از روش کمی مدل یابی معادلات ساختاری برای بررسی روابط میان متغیرها و فرضیه‎های تحقیق، با کمک نرم‌افزار smart pls استفاده گردید. نتایج نشان داد میان عوامل شناسایی‌شده با فرهنگ‎سازی الگوی مصرف رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. با توجه به مقدار واریانس تبیین شده، مدل از قدرت پیش‌بینی مناسبی برخوردار و مدل مفهومی ارائه‌شده، توانسته است 65/0 واریانس توضیحی فرهنگ‌سازی الگوی مصرف را تبیین کند. بر طبق نتایج به‌دست‌آمده، اقداماتی همچون ارتقای زیرساخت آموزشی، ارتقای میزان اطلاعات و آگاهی افراد، سیاست‌گذاری رفع خلاهای قانونی تشویق- تنبیه فرهنگ مصرف آب پیشنهاد می‌گردد.