منابع آب کارستی در نواحی مرزی ایران

منابع آب کارستی، جزء ذخایر آب زیرزمینی است که به شکل طبیعی، عمدتاً به‌صورت چشمه از زمین خارج می شود. در اصطلاح فنی به پدیده خوردگی و انحلال توده سنگ‌های کربناته (عمدتاً آهک و دولومیت)، کارست گفته می‌شود. این پدیده در سایر سنگ‌های انحلال‌پذیر مانند سنگ‌های سولفاته و کلروره نیز رخ می‌دهد. پدیده فوق در سنگ‌های آواری نیز، دیده می‌شود. همچنین ماسه‌سنگ‌ها و کنگلومراهای دارای رسوبات کربناته و یا سولفاته نیز تحت تاثیر انحلال، کارستی خواهند شد. عمده مناطق مرزی کشور دارای ذخایر غنی آب کارستی می‌باشند. منابع فراوانی از آب‌های زیرزمینی به‌صورت آبخوان‌های کارستی در زون‌های زاگرس، البرز، ایران مرکزی، مکران و کپه داغ وجود دارد. سنگ‌های کربناته همچنین میزبان نیمی از منابع هیدروکربور جهان هستند. ظرفیت بهره‌برداری اصولی و مبتنی بر پارامترهای هیدروژئولوژی-زیست‌محیطی این منابع آبی مرزی، به علت حساسیت‌های استراتژیک نواحی مرزی، تاکنون فراهم نشده است. این جستار می‌کوشد تا بر مبنای شواهد زمین‌شناسی نواحی مرزی ایران به ظرفیت ذخایر آب‌های کارستی این مناطق بپردازد.