مدیریت بازمصرف زهاب کشاورزی در ایران: چالش‌ها و فرصت‌ها

رشد روزافزون جمعیت، محدودیت منابع، تغییر اقلیم، کیفیت آب روبه‌کاهش و افزایش رقابت بین بخش‌های مختلف مصرف کننده آب، از عوامل محدودکننده عرضه مستمر برای تامین تقاضای آب کشاورزی هستند. مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی در ایران (به عنوان پرمصرف‌ترین بخش از منابع آب شیرین دردسترس) به جهت محدودیت منابع و لزوم تامین امنیت غذایی حائز اهمیت بالایی است. در این زمینه، منابع غیرمتعارف آب در سراسر جهان، به‌عنوان راهکاری برای برون‌رفت از بحران آب توجه زیادی را به خود جلب کرده است. حفظ منابع آب‌وخاک به‌عنوان یکی از اهداف کلیدی در مدیریت کشاورزی مطرح می باشد و ازاین‌رو، هر منبعی نمی‌تواند برای تامین آب مناسب باشد. براین‌اساس، در کنار اشاره به مصارف مختلف زهاب کشاورزی مانند آبزی پروری و کمک به تامین امنیت غذایی، در این مطالعه به ارزیابی پتانسیل استفاده مجدد زهاب برای آبیاری محصولات پرداخته می شود. با استفاده از تجربه‌های مشابه در جهان، وضعیت فعلی استفاده مجدد زهاب کشاورزی در ایران و موانع آن با تاکید بر کیفیت منابع بررسی می‌شود. بر اساس نتایج این مطالعه، استفاده مجدد از زهاب در صورت برنامه ریزی و مدیریت مناسب، ضمن بهبود وضعیت زیست‌محیطی، سبب کاهش نسبی برداشت از منابع آب های زیرزمینی می شود. این می تواند به طور قابل‌توجهی بر تنش آبی موثر باشد و گامی رو به جلو در نیل به‌سوی اهداف توسعه پایدار تلقی شود.