روش شناسی کتابسنجی: مروری بر پژوهش های کتابسنجی در گردشگری

در سالیان اخیر پژوهش‌ در حوزه گردشگری به شکل قابل توجهی افزایش یافته است تا بتواند موضوعات و مشکلات روز در زمینه گردشگری را مورد بررسی قرار داده و راه‌حل‌هایی برای چالش‌های آن ارائه نماید. به دنبال این گسترش، اهمیت مطالعات کتابسنجی نیز در طی سالیان گذشته در ادبیات گردشگری سراسر جهان بیش از گذشته شده است و توجه بسیاری از پژوهشگران در دنیا را به خود جلب کرده است. هدف پژوهش حاضر استفاده از روش‌های کتابسنجی و مصورسازی برای بررسی بکارگیری روش‌های کتابسنجی در حوزه گردشگری می‌باشد. در این راستا پس از اعمال فیلترهای مناسب، 543 مقاله از پایگاه web of science بازیابی و وارد فرآیند تحلیل شد. بررسی داده‌های توصیفی نشان داد روند انتشار و استناددهی به مقالات این حوزه از ابتدا تاکنون افزایشی بوده و در سال 2022 به اوج خود رسیده است. سپس برترین مقالات، پژوهشگران، مجلات، موسسات و کشورهای فعال در حوزه مورد نظر براساس تعداد استناد صورت گرفته به آنان مشخص شدند. براین اساس' تحلیل شبکه ای پژوهش های گردشگری' به عنوان پراستنادترین مقاله، 'پایداری' به عنوان پراستنادترین مجله، کوزغلو پراستنادترین پژوهشگر، اسپانیا پراستنادترین کشور و دانشگاه کویینزلند به عنوان پراستنادترین موسسه شناسایی شدند. در گام بعد نیز با استفاده از نرم‌افزار vos viewer دو تحلیل هم‌تالیفی و هم‌آیندی واژگان برای بررسی همکاری‌ها و ساختارهای موجود در حوزه مورد مطالعه انجام شد و نشان داد کشور اسپانیا و دانشگاه صنعتی پلی‌تکنیک هنگ‌کنگ پیشرو در هم‌تالیفی و همکاری بوده‌اند. یافته های تحلیل هم آیندی نشان می دهد که هماهنگ با روند جهانی، پژوهش های گردشگری نیز در سالهای اخیر مباحث گردشگری هوشمند، کلان داده ها، هوش مصنوعی و توسعه پایدار را مد نظر قرار داده است.