ترجمه نسخ خطی، رویکرد روشی جدید در مطالعات تاریخی در شناسایی معابر نفوذ فرهنگ، تمدن و واژگان غربی در ایران مورد پژوهی: نسخه خطی طباخی جدید

مطالعه تاریخ ترجمه در ایران، در زمره پژوهش‌های ارزشمند آگاهی‌بخش رشته‌های مختلف علوم از جمله علوم انسانی و اجتماعی است که از دیرباز در ایران رواج داشته است. در دوره معاصر، در نتیجه شرایط ایران در دوره قاجار، بهخصوص دوره ناصری، با حمایت ناصرالدین‌شاه، تکاپوهای وسیعی که تحت عنوان نهضت ترجمه از آن یاد می‌شود، در امر ترجمه متون صورت گرفت. با هدف آشنایی با فرهنگ و تمدن غرب که از طریق ترجمه بهراحتی قابل دسترس بود. غالبا این‌گونه آثار به زبان فرانسه بودند که توسط افراد باسواد و آشنا به زبان فرانسه، ترجمه شدند. این مقاله با عنایت به موضوع همایش کنونی که روش‌های مختلف پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی را شامل می‌شود، دانش ترجمه و تصحیح نسخ خطی را بهعنوان یکی از مصادیق روش‌های پژوهش با ظرفیت پژوهش میان‌رشته‌ای، تلاش می‌کند ذیل بازنمایی اهمیت ترجمه و تصحیح نسخ خطی، تحولات تاریخی و اجتماعی متاثر از مضمون نسخه خطی 'طباخی جدید' را ارائه نماید. این اثر به دستور مظفرالدین میرزا قاجار و توسط علی‌بخش قاجار، از زبان فرانسه به فارسی ترجمه شدهاست. مطالعه، شناسایی و تحلیل نسخه خطی طباخی جدید، افزون بر مولفه‌های نسخه‌شناسانه، قابلیت ارائه آگاهی‌های گسترده و گوناگونی از نفوذ فرهنگ و رسوم اروپایی به ایران از معبر نسخ و متون آشپزی، همچنین ورود واژگان فرانسوی در زبان فارسی را خواهد داشت.