ارزیابی کاربست هوش‌مصنوعی در روش‌‌های پژوهش‌علوم‌انسانی و اجتماعی: مزیت‌ها و چالش‌ها

بکارگیری عالمانه روش ها ، ابزار و تکنیک های نوپدید در روش‌‌های پژوهش‌علوم‌انسانی و اجتماعی ، یک ضرورت و الزام پیشرفت علمی- پژوهشی در مرز های رو به گسترش دانش می باشد. هوش مصنوعی از جمله پیشران های تاثیرگذار حیات علمی (آموزشی- پژوهشی)، اقتصادی، اجتماعی و ... بشر می باشد که دستیار هوش انسانی تلقی می شود. اهمیت و ضرورت این مقاله ، اینستکه می تواند مسیر علمی پژوهش در عرصه علوم اجتماعی را از تورش های علمی ، اخلاقی و اجتماعی مصونیت بخشد .هدف از این پژوهش ، ارزیابی کاربست هوش‌مصنوعی در روش‌‌های پژوهش‌علوم‌انسانی و اجتماعی، با تاکید بر مزیت‌ها و چالش‌های این ابزار هوشمند در عرصه پژوهش علمی می باشد. روش این پژوهش ، توصیفی - تحلیلی است که به ارزیابی جنبه های مثبت و منفی کاربست این ابزار هوشمند می پردازد.پرسش اصلی این مقاله اینستکه : مزیت ها و چالش های مهم استفاده از هوش مصنوعی در روش‌‌های پژوهش‌علوم‌انسانی و اجتماعی ، کدامند؟ و نقش آنها در فرآیند این روش ها چگونه ارزیابی می شود؟ یافته های پژوهش نشان می دهد: مزیت های هوش مصنوعی ، بعنوان ابزار تسهیل کننده و مکمل روش پژوهش علمی در علوم انسانی و اجتماعی، کاهش هزینه های پژوهش می باشد که انجام پژوهش های گسترده و بزرگ مقیاس را اقتصادی تر می کند. و هوش مصنوعی به مثابه بخشی از روش تحقیق، موجب تسهیل در یافتن، چینش و ارائه داده های فراوان ، افزایش دقت و صحت در فراوری داده ها، تحلیل داده ها و کمک در انجام پژوهش های متاآنالیز ( فراتحلیل) و حل مسئله پژوهش های علوم اجتماعی می شود. چالش های اخلاقی ، چالش سوگیری داشتن پردازش ها و نتایج هوش مصنوعی( چالش انصاف و عدالت) ، چالش شفافیت و اعتماد به روش هوش مصنوعی، چالش تغییر و تحریف محتوای متون علمی، چالش حقوق مالکیت فکری، چالش ارائه و انتشار اطلاعات نادرست و غیرواقعی ،از مهمترین چالش های استفاده از هوش‌مصنوعی در روش‌‌های پژوهش‌علوم‌انسانی و اجتماعی می باشند.