مروری بر اهمیت و کاربرد روش شناسی تحقیق در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطلاع رسانی)؛ ارائه راهکارهای پیشنهادی و آسیب شناسی آن

هدف از ارائه این مقاله، تببین و بررسی جایگاه روش شناسی تحقیق در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطلاع رسانی) و ارائه آسیب شناسی و بیان راهکارهای پیشنهادی در این زمینه می باشد . این مقاله بصورت مروری، اسنادی و کتابخانه ای انجام شده است. سیاست گذاری و برنامه‌ریزی در زمینه پژوهش به منظور هدفمند کردن عناوین و موضوعات پژوهش‌ها، مستلزم شناسایی اولویت‌های پژوهشی در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی است. مرور پژوهشها در این زمینه نشان می دهد که در هر زمان با توجه به شرایط مختلف، گرایش‌های پژوهشی این رشته تغییر کرده‌اند. روش پژوهش کیفی با آنکه در سالهای اخیر مورد توجه پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی قرار گرفته اما همچنان فاصله چندی با نقطه مطلوب دارد و بیشترین تمرکز بر رویکردهای کمی است. بررسی گرایش‌های موضوعی این پژوهش‌ها بیانگر پراکندگی موضوعی پژوهش‌های این حوزه در فاصله زمانی مختلف بوده است که بیانگر آن است که انتخاب موضوعات پژوهش‌ها غالباً بر اساس نیاز جامعه یا چالشها و موانع این رشته نبوده است. به علت ماهیت این رشته، می توان از روش شناسی های مختلفی در پژوهشهای آن استفاده کرد. نگاهی به تحقیقات منتشرشده در این حوزه در داخل و خارج از کشور، نشان می دهد که چنین چیزی دور از واقعیت نیست و تنوع بسیاری در روش های تحقیق در رشتۀ علم اطلاعات و دانش شناسی وجود دارد. به علت ماهیت خاص رشتۀ علم اطلاعات و دانش شناسی و دامنه فعالیت های این حوزه، پژوهشگران این رشته از روش های مختلف، از روش شناختی های مرسوم در علوم انسانی گرفته تا شیوه های نوین در دنیای فناوری کنونی، استفاده می کنند.