بررسی و تحلیل عدم سازماندهی سیاسی بهینه فضا بر شکل گیری تنش های هیدروپلیتیکی و زیست محیطی (مطالعه موردی: حوضه آبریز بختگان - طشک)

روند رو به گسترش تنش ها و منازعات هیدروپلیتیکی و زیست محیطی در سطح واحدهای تقسیمات کشوری این مساله را مطرح می سازد که این تنش ها مبتنی بر چه مولفه ها و بنیادهایی است. هرچند عواملی مانند افزایش جمعیت و کاهش منابع زیستی از عوامل زیربنایی چنین تنش هایی است، اما یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده نحوه بهره برداری و مواجهه با بنیادهای زیست محیطی، چگونگی مدیریت و سازماندهی سیاسی فضا در قالب تقسیمات کشوری است که عملکرد آن می تواند باعث تشدید یا کاهش تنش ها و منازعات در استفاده از منابع جغرافیایی به ویژه منابع مشترک گردد. لذا با توجه به چنین امری در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای تاثیرات چگونگی سازماندهی سیاسی فضا در قالب تقسیمات کشوری بر شکل گیری تنش های هیدروپلیتیکی و زیست محیطی در حوضه آبریز دریاچه بختگان و طشک به عنوان دومین دریاچه بزرگ کشور بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان داد که تغییرات مکرر تقسیمات کشوری در قالب ایجاد واحدها و شهرستان های جدید و عدم همگنی آن با مرزهای طبیعی حوضه سبب افزایش تعداد قلمروهای سیاسی – اداری، افزایش بازیگران محلی، عبور جریان های آبی از قلمروهای متعدد، تشدید بهره برداری از منابع آبی از بالادست تا پایین دست حوضه و در نتیجه بروز رقابت های تنش آمیز جهت بهره برداری از منابع آبی حوضه گردیده و در نتیجه چنین شرایطی باعث بروز پیامدهای منفی زیست محیطی در قلمروهای پایین دستی و پیرامونی حوضه شده است.

study and analyzing the lack of optimal political organization of space on the formation of hydropolitical and environmental tensions (case study: bakhtegan-tashk basin)

the growing trend of hydro political and environmental tensions and conflicts at the level of national divisions raises the issue of what components and foundations these tensions are based on. although factors such as population increase and reduction of biological resources are among the underlying factors of such tensions, one of the most important factors determining how to exploit and deal with environmental foundations is how to manage and organize the political space in the form of country divisions whose performance can cause intensification or reduction of tensions and conflicts in the use of geographical resources, especially shared resources. therefore, according to this matter, in this research, using the descriptive-analytical method and relying on library sources, the effects of the political organization of space in the form of country divisions on the formation of hydro political and environmental tensions in the catchment area of lake bakhtegan and tashk as the second largest lake of the country was investigated. the results of the research showed that the frequent changes in the country s divisions in the form of creating new units and cities and its lack of homogeneity with the natural boundaries of the basin caused the increase in the number of political-administrative territories, the increase of local actors, the passage of water streams through many territories, and the intensification of resource exploitation. water from the upstream to the downstream of the basin and as a result of the occurrence of tense competition for the exploitation of the water resources of the basin and as a result of such conditions, it has caused negative environmental consequences in the downstream and peripheral territories of the basin.